Πατριώτες κατά παραγγελία και η αξιοπρέπεια του τόπου μας

Στον απόηχο ενός ακόμη «πατριωτικού ξεσπάσματος», αυτή τη φορά από κάποιους που εκτιμούσα ως ανθρώπους, νιώθω την ανάγκη να γράψω τις απόψεις μου. Όχι με κραυγές. Όχι με συνθήματα. Αλλά με αλήθειες. Και με αξιοπρέπεια.

Κατανοώ ότι οι συγκεκριμένοι άνθρωποι μπορεί να έχουν προσφέρει ως επιστήμονες, αν και, όπως λέει η λαϊκή θυμοσοφία, “τα στερνά τιμούν τα πρώτα”. Όμως, άλλο η επιστημονική ιδιότητα και άλλο η δημόσια στάση ζωής. Όταν κάποιος επιλέγει να χρησιμοποιεί τη δημόσια φωνή του για να σπείρει φόβο, μίσος και μισαλλοδοξία, τότε υπάρχει πρόβλημα, και οφείλουμε να το πούμε καθαρά.

Οι ίδιοι καταφέρονται εναντίον των σλαβόφωνων τραγουδιών που ακούστηκαν στο πανηγύρι στις Άνω Κλεινές, κάνοντας λόγο για «φιλοσκοπιανές απρέπειες», «προπαγάνδα», «αλυτρωτισμό» και «προσβολή της Πατρίδας». Θέτουν όρια στην ελευθερία του άλλου, στο τραγούδι, στη μνήμη, στη γλώσσα, λες και η πατρίδα είναι ιδιοκτησία τους.

Και φτάνουν στο σημείο να υποδείξουν και την έξοδο: «Άι, σύρετε 10 χιλιόμετρα παραπέρα»!

Ποιος είσαι εσύ που θα το πεις αυτό?
Ποιός σου έδωσε το δικαίωμα αυτό?
Από πού μας ζητάς να φύγουμε?
Από το σπίτι μας?
Από τα χώματά μας?

Σε άλλη ευνομούμενη χώρα θα επενέβαινε αυτεπάγγελτα ο Εισαγγελέας.

Αλλά εδώ είναι, η Ελλάδα των επιλεκτικών ευαισθησιών και των πατριωτών «κατά παραγγελία» του απύθμενου θράσης και της πατριδοκαπηλίας.

1. Ποιος είναι παρείσακτος και ποιος ντόπιος;

Εμείς, που γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε στα βουνά και τα χωριά της Φλώρινας, που μιλήσαμε τη γλώσσα των παππούδων μας, αυτοί που πολέμησαν και αγωνίστηκαν για τον τόπο αυτό, εμείς που θάψαμε γονείς και προγόνους σε χώματα που ποτέ δεν εγκαταλείψαμε, είμαστε αυτοί που σήμερα αποκαλούνται, ευγενικά ή όχι, «φιλοσκοπιανοί», «προβληματικοί», μονο και μόνο επειδή η μοίρα μας όρισε να μιλάμε και άλλη γλώσσα εκτός από τα Ελληνικά! Οι εγγονές μου που μιλάνε από μωρά τρείς γλώσσες, Είναι και αυτές προβληματικές?

Να τους θυμίσω ότι ο φίλος του παππού μου, ο Καπετάν Κώττας (Κότε Ρίστοφ ή Κώστας Χρήστου ), δεν μιλούσε καθόλου ελληνικά.

Κρεμάστηκε από τους τούρκους στην πλατεία του Μοναστηρίου (σημερινή Μπίτολα) φωνάζοντας στα … “γνήσια” Ελληνικά ….: «Ντα ε ζίβα Γκρίτσια» (=Ζήτω η Ελλάδα!), παρότι, σύμφωνα με τεκμηριωμένες αναφορές, ο Μητροπολίτης Καστοριάς φαίνεται να είχε περίεργο ρόλο στη σύλληψή του από τους Οθωμανούς.

Και ποιοι είναι αυτοί που μας κατηγορούν σήμερα; Άνθρωποι που όπως όλοι σε τούτον τον τόπο, έχουν κι αυτοί τις δικές τους καταβολές, πολλές φορές από άλλες περιοχές της Ελλάδας, αλλά που υιοθετούν έναν λόγο ξένο προς την ιστορική πολυπλοκότητα της Μακεδονίας.

Ο καθένας έχει τη διαδρομή του, αλλά κανένας δεν δικαιούται να αφαιρεί από τους άλλους την ιστορική τους συνέχεια.

2. Η Φλώρινα δεν χρειάζεται προστάτες

Η Φλώρινα είναι τόπος με βαθιά ιστορική πολυγλωσσία. Εδώ συνυπήρξαν και συνδημιούργησαν άνθρωποι με διαφορετικές γλωσσικές καταβολές, Σλαβόφωνοι, Βλαχόφωνοι, Αρβανίτες, πρόσφυγες, Πόντιοι, ντόπιοι – χωρίς διαχωρισμούς, χωρίς αποκλεισμούς. Η μουσική, τα πανηγύρια, οι γεύσεις, η αντοχή μας στον χρόνο είναι προϊόν αυτής της πολυφωνίας.

Το να τραγουδά κάποιος στη γλώσσα της γιαγιάς του δεν αποτελεί απειλή. Από πότε τραγούδια όπως το, “Σόφκα να τάτκο» (Η Σοφία του μπαμπά, η έγκυος κοπέλα που το έκρυβε) ή το «Βράνια κόνια γιαβάμ, γιάς όνταμ πο νιβέστατα» (Καθαρόαιμο άλογο καβαλάω, πάω να ζητήσω τη νύφη αν θα μου τη δώσουν;) θεωρούνται επικίνδυνα;Ακόμα και κάποια που ακούγονται σήμερα «προκλητικά», δεν θα έπρεπε να μας απασχολεί το πώς και γιατί δημιουργήθηκαν;

Ζούμε στον 21ο αιώνα, μια εποχή όπου η γλωσσική και πολιτισμική ποικιλία αναγνωρίζεται διεθνώς ως πλούτος, όχι ως πρόβλημα.

Αυτό που απειλεί την κοινωνική συνοχή είναι ο φανατισμός, η καχυποψία και η ανάγκη κάποιων να κατασκευάζουν εχθρούς, αντί να βλέπουν ανθρώπους με ψυχή, πολιτισμό και ιστορία.

3. Εσείς είστε με την Ιστορία ή με τα φαντάσματά της;

Ο παππούς μου, που φέρω το όνομά του, ήταν σλαβόφωνος. Έμαθε ελληνικά στο Σχολαρχείο του Μοναστηρίου (Σημερινή Μπίτολα), γεγονός σπάνιο για την εποχή του. Υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της ελληνικής υπόθεσης (Βλέπε το βιβλίο του Γεώργιου Μόδη Σελίδα 78). Έθεσε σε κίνδυνο την ίδια του τη ζωή και έχασε πρώτη του οικογένεια (γυναίκα και τρία παιδιά) όταν τον απήγαγαν οι Βούλγαροι κομιτατζήδες, όχι επειδή απαρνήθηκε τη γλώσσα του, αλλά γιατί πίστευε στην Ελλάδα, την ελευθερία και την αξιοπρέπεια.

Αυτόν τον τόπο τον κράτησαν όρθιο άνθρωποι που μιλούσαν πολλές γλώσσες (Σλάβικα, Βλάχικα, Αρβανίτικα κτλ), αλλά είχαν κοινή καρδιά. Δεν θα επιτρέψουμε να τον φέρετε πίσω στο σκοτάδι.

4. Εδώ είναι Ελλάδα – αλλά όχι όπως τη φαντάζεστε

Εδώ είναι η Ελλάδα της ιστορίας, του παγκόσμιου πολιτισμού, της ανεκτικότητας και του σεβασμού. Όχι της μισαλλοδοξίας.

Η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη από «προστάτες». Έχει ανάγκη από πολίτες που τη σέβονται και την υπηρετούν χωρίς κραυγές, χωρίς συμφέροντα. Όχι από όσους δηλώνουν «πατριώτες» αλλά δεν στάθηκαν ποτέ απέναντι σε εκείνους που πραγματικά απειλούν την εθνική μας κυριαρχία (βλέπε τον “χαριτωμένο” εξ ανατολών, γείτονά μας).

Πατριωτισμός χωρίς κραυγές, για τη γλώσσα, τη μουσική και την αξιοπρέπεια.
Σήμερα, στη Φλώρινα, πανηγύρια ματαιώνονται και τοπικοί σύλλογοι πιέζονται να απολογηθούν γιατί ακούστηκαν «ντόπια» τραγούδια – τραγούδια που μιλούν για βρύσες, αυλές, ξενιτιά, έρωτες. Και κάποιοι επιμένουν να σιωπήσει αυτή η μνήμη.

Θυμάμαι τη γιαγιά μου, που δεν μιλούσε ελληνικά. Μαζί της έμαθα τα «ντόπικα» – η γλώσσα που με βοήθησε επαγγελματικά στα Βαλκάνια. Με έκανε χρήσιμο και αξιοσέβαστο.

Δεν γράφω για να προκαλέσω. Γράφω για να αρχίσουμε να μιλάμε ειλικρινά.

Ο ένας παππούς μου αιχμαλωτίστηκε από τους Βούλγαρους για την πίστη του στην Ελλάδα. Ο άλλος, ανάπηρος πολέμου υπερασπιζόμενος την χώρα μας, καταδικάστηκε σε αιώνια εξορία, από την ελληνική πολιτεία μαζί με τα 4 παιδιά του (την Ελπινίκη, τον Περικλή, την Ελευθερία και την Τριανταφυλλιά) γιατί ήταν και σλαβόφωνος. Το φτάνει αυτό ανθρώπινος νους? Μεχρι που μπορεί να φτάσει ο Παραλογισμός και η μισαλλοδοξία?

Δεν ζητώ προνόμια. Ζητώ να υπάρχω όπως είμαι και να κρίνομαι, από το πόσο χρήσιμος και νομοταγής πολίτης είμαι για τον τόπο μου.

Ο πατριωτισμός δεν είναι κραυγή. Είναι πράξη. Είναι στάση ζωής του καθένα μας, Είναι σεβασμός είναι αγάπη για τον τόπο του!

Και αναρωτιέμαι:

Από πότε η γλώσσα έγινε απειλή;

Από πότε ο καημός του έρωτα, της ξενιτιάς, του πολέμου, τραγουδισμένος σε οποιαδήποτε γλώσσα, έγινε επικίνδυνος;

Ώρα να κοιτάξουμε μπροστά

Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να σταματήσουμε να κυνηγάμε φαντάσματα.

Να δούμε τι μας ενώνει.

Να αναγνωρίσουμε την αξία της διαφορετικότητας.

Εδώ δεν περισσεύει κανείς.

Και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να μας αποκαλεί μουσαφίρηδες στον τόπο μας.

ΥΓ.: Δεν θελω να αντιπαρατεθώ με κανένα και δεν θα ανεχθώ οποιαδηποτε ανάρμοστη συμπεριφορά!

Στράτος Βασιλόπουλος

Ο Στράτος Βασιλόπουλος, είναι Οικονομολόγος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων, πρώην τραπεζικός