Η πρώτη εμφάνιση του Αναστημένου Ιησού

Η ΠΡΩΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΙ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΗΜΕΝΟΥ ΙΗΣΟΥ

(Ἰω 20,1-18)

Ὕστερα ἀπὸ ὅσα δημοσίευσα γιὰ τὴν ἀποκατάστασι τῆς Μαρίας τῆς Μαγδαληνῆς ἀπὸ τὰ ἀναξιόπιστα καὶ βλάσφημα καὶ ἐλεεινὰ ποὺ λένε οἱ παπικοὶ γιὰ τὸ πρόσωπό της, ἀπὸ τὰ ὁποῖα δυστυχῶς ἀντλοῦν καὶ δημοσιεύουν καὶ ἀναρμόδιοι ὀρθόδοξοι κοσμικοὶ μέσῳ τῶν ὀθονῶν καὶ τοῦ τύπου, καὶ τὰ ὁποῖα λερώνουν καὶ σκανδαλίζουν συνειδήσεις, θ᾿ ἀναφερθῶ ἐδῶ στὴν πρώτη ἐμφάνισι τοῦ ἀναστημένου Κυρίου καὶ στὰ ὅσα εἶπε κατ᾿ αὐτήν. Εἶναι δὲ αὐτὰ τὰ λόγια τοῦ Κυρίου ὑψηλῆς καὶ οὐράνια πνοῆς, ὅπως θὰ ἀποδειχθῇ στὴ συνέχεια, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὰ πιὸ δυσνόητα καὶ δυσερμήνευτα καὶ παρεξηγημένα λόγια του, παρὰ τὸ ὅτι δὲν εἶναι λίγοι αὐτοὶ ποὺ θέλουν νὰ μάθουν τί ἐννοεῖ μὲ αὐτὰ ὁ Κύριος. Ἐκ προοιμίου λέω ὅτι ἡ πρώτη ἐμφάνισι τοῦ ἀναστημένου Ἰησοῦ ἔγινε στὴ Μαρία τὴ Μαγδαληνή. Καὶ ἐξηγοῦμαι.

Τὸ πρωῒ τῆς πρώτης ἡμέρας τῆς ἑβδομάδος (μετέπειτα Κυριακῆς) ἡ Μαγδαληνὴ βρέθηκε στὸν τάφο τοῦ Χριστοῦ μὲ ἀρώματα στὰ χέρια, γιὰ ν᾿ ἀλείψῃ τὸ σῶμα του, ὅπως συνηθίζονταν τότε στοὺς κοινοὺς θνητούς. Τὸ μυαλό της, καὶ τὸ μυαλὸ τῶν ἄλλων μαθητριῶν ἢ μυροφόρων, καθὼς καὶ τῶν μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ, δὲν πήγαινε στὴν ἀνάστασί του, παρ᾿ ὅλο ὅτι ὁ Κύριος τοὺς εἶχε πῆ, ὅτι τὴν τρίτη ἡμέρα θ᾿ ἀναστηθῇ. Ἔδειξαν ὅλοι τους μιὰ ἀπρόσμενη ἀμνημοσύνη καὶ δυσπιστία, μιὰ δυσπιστία «καλὴ», βεβαίως, ὅπως νωρὶς ἑρμηνεύθηκε ἀπὸ τὴν εὐθυκρισία τῶν ἀρχαίων σχολιαστῶν. Τυχὸν μιὰ εὐπιστία θὰ ἦταν εὔλογη ἀφορμὴ τῶν δυσπίστων τοῦ μέλλοντος νὰ κατηγορήσουν τὸ χριστιανικὸ κήρυγμα ὡς προϊὸν εὐπίστων καὶ ἐπιπολαίων ἀνθρώπων.

Βρίσκοντας ἀνοιχτὸ τὸν τάφο ἡ Μαγδαληνὴ ὑπέθεσε σύλησι τοῦ νεκροῦ. Εἰδοποιεῖ ἀμέσως τὸν Πέτρο καὶ τὸν Ἰωάννη ὅτι ἦραν τὸν Κύριον ἐκ τοῦ τάφου, καὶ οὐκ οἴδαμεν ποῦ ἔθηκαν αὐτόν. Οἱ δύο μαθηταὶ πηγαίνουν ἀμέσως καὶ διαπιστώνουν τὴν ἀπουσία τοῦ σώματος, βλέπουν τὰ ὀθόνια καὶ τὸ σουδάριον στὴ θέσι τους διπλωμένα καὶ νοικοκυρεμένα, καὶ γυρίζουν πίσω στὸ σπίτι τους, χωρὶς νὰ μποροῦν νὰ ἐξηγήσουν τἰ συνέβη καὶ χωρὶς νὰ προβοῦν σὲ ἄλλη ἐνέργεια. Καμμιὰ ὑπόνοια γιὰ ἀνάστασι!

Ἡ Μαγδαληνὴ παραμένει στὸν τάφο καὶ κλαίει ἀπαρηγόρητη. Στὸ ἐρώτημα τῶν δύο ἀγγέλων γιατί κλαῖς, ἀπάντησε᾿ διότι πῆραν τὸν Κύριο καὶ δὲν ξέρω ποῦ τὸν ἔβαλαν. Γυρίζει τότε ξαφνικὰ τὸ κεφάλι της πρὸς τὰ πίσω καὶ βλέπει τὸν Ἰησοῦ, χωρὶς νὰ τὸν γνωρίσῃ. Εἶχε δείξει αὐτὴ τὴ δυνατότητα ὁ Ἰησοῦς καὶ πρὶν καὶ τώρα μετὰ τὴν ἀνάστασι, ὅταν ἤθελε, νὰ εἶναι ἀγνώριστος, καὶ ἡ φωνή του ἐπίσης νὰ εἶναι ἀγνώριστη, ὅπως στοὺς δύο πρὸς Ἐμμαούς, στοὺς ἁλιεῖς ἐπὶ τῆς Τιβεριάδος, στοὺς Ναζαρηνοὺς ὅταν τὸν ὠθοῦσαν πρὸς τὸν γκρεμό.

Τί ἀνάγκασε τὴ Μαγδαληνὴ νὰ στραφῇ πρὸς τὰ πίσω; Προφανῶς τὸ γκυκὸ μειδίαμα τῶν ἀγγέλων, λέει ἐπιχαρίτως ὁ Ἰωάννης Χρυσόστομος, ὅταν εἶδαν τὸν ἀναστημένο Κύριο, ποὺ αὐτοὶ βέβαια τὸν γνώρισαν. Τότε ὁ Ἰησοῦς ἐπιτρέποντας νὰ γνωριστῇ καὶ ἡ μορφή του καὶ ἡ φωνή του, τὴν προσφωνεῖ᾿ Μαρία! Ἐκείνη γνώρισε τὴ φωνὴ τοῦ Κυρίου καὶ γυρίζει ἀστραπιαίως τὸ κεφάλι της πίσω, τὸν βλέπει, καὶ προφανῶς πέφτει καὶ ἀγκαλιάζει τὰ πόδια του λέγοντας μὲ εὐχάριστη ἔκπληξι δυνατά᾿ Ῥαββουνί! (= διδάσκαλέ μου!). Τῆς λέει ὁ Κύριος᾿ Μή μου ἅπτου (= Μή μὲ πιάνῃς)᾿ βέβαια δὲν ἀνέβηκα ἀκόμη κοντὰ στὸν πατέρα μου᾿ ἀλλὰ πήγαινε στοὺς ἀδελφούς μου καὶ πές τους᾿ ἀνεβαίνω κοντὰ στὸν πατέρα μου καὶ πατέρα σας, καὶ Θεό μου καὶ Θεό σας.

Αὐτὰ εἶναι τὰ δυσνόητα λόγια τοῦ Κυρίου ποὺ ἀνέφερα στὴν ἀρχή, καὶ εἰδικὰ ἡ φράσι Μή μου ἅπτου. Καὶ ἐρωτᾶται᾿ Γιατί ὁ Κύριος ἀπαγορεύει τὴ Μαρία νὰ τὸν ἐγγίζῃ; Προφανῶς διότι δὲν συνέλαβε τὸν παγκόσμιο, τὸν αἰώνιο, τὸν πνευματικὸ χαρακτῆρα τῆς νίκης τοῦ Κυρίου κατὰ τοῦ θανάτου. Δὲν γνώριζε ὅτι ἡ νέα κατάστασι τοῦ σώματός του δὲν εἶναι ἡ κατάστασι τῆς φθορᾶς, τῆς ταπεινώσεως καὶ τῶν ἀδιαβλήτων ἀδυναμιῶν τῆς πρὶν ἀπὸ τὸ σταυρὸ περιόδου, ἀλλὰ ἡ νέα κατάστασι τῆς ἀφθαρσίας, τῆς ἀθανασίας καὶ τῆς αἰωνίου δόξης. Ἡ Μαρία εἶδε μὲ χαρὰ τὸν ἀναστημένο Κύριο ὅπως εἶδαν ἡ Μάρθα καὶ ἡ Μαρία τὸν ἀναστημένο Λάζαρο, καὶ ὅτι τῆς δίνεται τώρα νέα εὐκαιρία νὰ τοῦ προσφέρῃ καὶ πάλι τὶς διακονίες της μαζὶ μὲ τὶς ἄλλες γυναῖκες. Ἀλλὰ ὁ Κύριος ἤθελε νὰ διδάξῃ στὴ Μαρία ὅτι αὐτὸς εἶναι ὁ Θεός, ποὺ ὡς τέτοιος νίκησε τὸ θάνατο, καὶ ἀνήκει ἐξίσου καὶ σ᾿ αὐτὴν καὶ σ᾿ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, κι ὅτι ἔπρεπε νὰ τὸν πλησιάζῃ μὲ τὸν ἀνάλογο σεβασμό. Ἀνεβάζει τὴ σκέψι της βαθμηδὸν πρὸς τὰ ὑψηλότερα. Σημειώνει εὐφυῶς ὁ Ἰωάννης Χρυσόστομος, ὁ Ἰησοῦς στὸν πατέρα του σπεύδει καὶ ἐπείγεται νὰ πάῃ᾿ αὐτὸν δὲ ποὺ πρόκειται νὰ πάῃ ἐκεῖ καὶ ποτὲ πιὰ νὰ μὴ συναναστρέφεται μὲ ἀνθρώπους, δὲν ἔπρεπε νὰ τὸν βλέπουν μὲ τὴν ἴδια ἔννοια ποὺ τὸν ἔβλεπαν πρίν. Δὲν εἶχε ἄλλο λόγο ν᾿ ἀποτρέψῃ τὴ Μαρία νὰ τὸν ἐγγίζῃ. Διότι εἶναι γνωστὸ ὅτι λίγο ἀργότερα ὁ Κύριος θὰ ἐπιτρέψῃ στὶς ἄλλες μυροφόρες ν᾿ ἀγκαλιάσουν καὶ φιλήσουν τὰ πόδια του, θὰ καλέσῃ τὸ Θωμᾶ νὰ ψηλαφήσῃ τὰ χέρια του καὶ τὴν πλευρά του. Τὴ Μαγδαληνὴ ὅμως τὴν ἀποτρέπει νὰ τὸν ἀγγίξῃ, διότι ἤθελε νὰ τῆς διδάξῃ ὑψηλότερα μαθήματα, ποὺ θὰ εἶναι μαθήματα καὶ γιὰ ὅλους ὅσοι θὰ πιστέψουν στὸ μέλλον.

Στὰ λόγια του αὐτὰ ὁ ἀναστημένος Ἰησοῦς ἀποκαλύπτει τόσο τὴν ἀνθρωπότητά του ὅσο καὶ τὴ θεότητά του. Καὶ εὐλόγως οἱ ἀρχαῖοι πατέρες τὰ χρησιμοποιοῦν ὡς ἀπόδειξι τῶν δύο φύσεών του, τῆς ἀνθρωπίνης καὶ τῆς θείας, γιὰ τὴν ἀντιμετώπισι τῆς αἱρέσεως τῶν μονοφυσιτῶν. Μή μὲ πιάνῃς, λέει στὴ Μαρία Μαγδαληνή, διότι δὲν ἀνέβηκα ἀκόμη στὸν Πατέρα μου. Σὰ νὰ λέῃ᾿ Δὲν φαίνομαι στὰ μάτια σας Θεὸς ἴσος μὲ τὸν Πατέρα, πολὺ σύντομα ὅμως θὰ φανῶ, διότι νίκησα τὸ θάνατο καὶ σᾶς ἔκανα παιδιὰ τοῦ Θεοῦ. Μὲ βλέπετε ἀκόμη ὅπως μὲ βλέπατε μέχρι τώρα ὡς ἄνθρωπο, διότι ἔγινα ἄνθρωπος. Πήγαινε λοιπὸν καὶ πὲς αὐτὰ τὰ πράγματα καὶ στοὺς ἀδελφούς μου (ἐννοεῖ τοὺς μαθητάς του) καὶ πές τους ὅτι ἀνεβαίνω στὸν Πατέρα μου καὶ πατέρα σας καὶ Θεό μου καὶ Θεό σας. Πρὶν τοὺς ἔλεγε φίλους του, τώρα προάγει τὴ σχέσι του μαζί τους λέγοντάς τους ἀδελφούς του. Τοὺς προάγει, διότι αὐτὸς καὶ οἱ μαθηταί του, καὶ γενικὰ οἱ πιστεύοντες, ἔχουν κοινὸ πατέρα τὸ Θεό, ὄντας αὐτοί, χάρι στὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ, παιδιὰ τῆς υἱοθεσίας του.

Βαθὺ νόημα εἶναι καὶ τὸ ὅτι ὁ Κύριος ἐμφανίστηκε πρῶτα στὴ Μαρία βραβεύοντας τὴν ἀφοσίωσι καὶ πιστότητά της σ᾿ αὐτόν, καθιστώντας την εὐαγγελίστρια τῶν ἀνδρῶν. Ἐπιβράβευσι ἐπίσης εἶναι καὶ τὸ ὅτι ὁ Κύριος ἐμφανίζεται πρῶτα σὲ γυναῖκες καὶ ὄχι σὲ ἄνδρες, διότι δὲν σκανδαλίστηκαν ἀπὸ τὸ σταυρικὸ θάνατό του, ἀλλὰ τὸν συμπαραστάθηκαν μὲ πόνο κάτω ἀπὸ τὸ σταυρό, ἐνῷ οἱ ἄνδρες ἀπελπίστηκαν καὶ τὸν ἐγκατέλειψαν κατὰ τὴ σύλληψί του. Ἐξ ἄλλου ἡ Μαγδαληνὴ παραμένοντας σταθερὴ στὴν ἀγάπη της πρὸς τὸν Κύριο, ξεπλύνει τὸ ὄνειδος τῆς Εὔας, ποὺ πρώτη παρέβη τὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ στὸν παράδεισο. Ἡ ἀναγγελία της στοὺς μαθητὰς ὅτι εἶδε τὸν Κύριο τὴν καθιστᾷ πρώτη εὐαγγελίστρια τῆς ἀναστάσεως. Πολλαπλὲς βραβεύσεις καὶ πρωτιὲς στὴ γυναῖκα χάρι στὴ Μαρία τὴ Μαγδαληνή.

Ὁ Θεὸς δὲν κάνει διακρίσεις ἀνάμεσα στοὺς ἄνδρες καὶ στὶς γυναῖκες, ὅπως κάνουν τὰ ἀνθρώπινα συστήματα, ποὺ καταρρακώνουν τὴ γυναῖκα, ἐνῷ φαίνονται νὰ τὴ στηρίζουν. Ἐπαινεῖ καὶ δοξάζει ἀπροσωπόληπτα καὶ δίκαια τὸν ἀφωσιωμένο σ᾿ αὐτὸν ἄνδρα ἢ γυναῖκα. Ἐδῶ δικαίως ἐπαινεῖ τὴ Μαγδαληνὴ καὶ τὶς μυροφόρες, τὶς φύσει ἀδύνατες, διότι δείχνουν ἀνδρικὴ σταθερότητα, καὶ βάζει σὲ δεύτερη θέσι τοὺς φύσει ἀνδρείους, ποὺ δειλιοῦν καὶ κρύβονται. Ὁ Θεὸς εἶναι τὸ στήριγμα τῶν πιστῶν ποὺ ἐλπίζουν στὴ δικαιοκρισία του. Ἂς εἶναι ἡ δόξα του αἰωνία.

Ἀθανάσιος Γ. Σιαμάκης, ἀρχιμανδρίτης