«Η σημασία του να είσαι σοβαρός» – Θεατρική παράσταση από τη Λέσχη Λογοτεχνίας και Θεάτρου του Φ.Σ.Φ. «Ο Αριστοτέλης»

Η Λέσχη Λογοτεχνίας και Θεάτρου του Φ.Σ.Φ. «Ο Αριστοτέλης» παρουσιάζει το θεατρικό έργο του Όσκαρ Ουάιλντ «Η σημασία του να είσαι σοβαρός» σε δύο παραστάσεις το Σάββατο 24 και την Κυριακή 25 Μαΐου 2025 στις 19:30 στο θέατρο του «Αριστοτέλη».

Συντελεστές παράστασης

Διανομή ρόλων: Τζακ Γουέρδινγκ: Κυριακή Τριανταφυλλίδου, Άλτζερνον Μονκρήφ: Θεόδωρος Γιαλαμάς, Αιδεσιμότατος Τσάζουμπλ: Βαγγέλης Δεληγιώργης, Μέρριμαν (Μπάτλερ): Στέφανος Τζαραλής, Λέην (Υπηρέτης): Αφροδίτη Οικονόμου, Υπηρέτης: Πρόδρομος Σφέτκος, Λαίδη Μπράκνελ: Σοφία Σούφρα, Γκουέντολιν Φαίρφαξ: Βούλα Βλάχου, Μάργκαρετ Φαίρφαξ: Μαρία Σουλίδου, Σέσιλι Κάρντιου: Αγγελική Αλούση, Δεσποινίς Πρισμ: Παρασκευή Γεωργοπούλου

Σκηνοθεσία: Μαργαρίτα Ρώμπαπα 

Σύμβουλος παράστασης – σύνθεση μουσικoού θέματος παράστασης – μουσικές επιλογές: Δρ. Δημήτριος Λάης 

Σκηνικά: Ζάνα Βόσσου 

Κουστούμια: Θεατρικό Βεστιάριο «Αριστοτέλη» – 1ου ΓΕΛ 

Βοηθοί σκηνοθεσίας – τεχνολογίας: Κωνσταντίνος Αλεξίου – Πρόδρομος Σφέτκος

Ήχος – φωτισμός: Μιχάλης Πασχαλίδης 

Βιντεοσκόπηση: Ηλίας Ιωαννίδης 

Φωτογράφιση: Αθηνά Πέρκα 

Υποστήριξη: Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας, Δήμος Φλώρινας

Είσοδος ελεύθερη

—–

Λίγα λόγια για το έργο και τον συγγραφέα:

Η φαρσοκωμωδία ενός εστέτ (λάτρη του ωραίου)

Έργο γραμμένο το 1895, «Η Σημασία να είσαι σοβαρός» θεωρείται ένα παιχνίδισμα του συγγραφέα ανάμεσα στην φλεγματική λεκτική κωμωδία και στην φαρσοκωμωδία, που έλκει την καταγωγή της από τον Γκολντόνι και φτάνει ως τον Λαμπίς και τον Φεντώ.

Ο ίδιος ο τίτλος του έργου είναι παιγνιώδης. Παίζει με την διπλή έννοια και χρήση της λέξης. “Earnest” στα Αγγλικά σημαίνει «σοβαρός» και «ειλικρινής», ενώ συγχρόνως “Earnest” είναι και κύριο όνομα.  Έτσι ο ήρωας του έργου ονομάζεται Έρνεστ, και είναι κάθε άλλο παρά Ειλικρινής και Σοβαρός. Για αυτό και στα Ελληνικά ο τίτλος έχει παλαιότερα αποδοθεί και ως «Ο σοβαρός κύριος Ερνέστος», εμπεριέχοντας τις δύο εκδοχές. Ο Ουάϊλντ συνηθίζει να προκαλεί τους μεσοαστού ς αλλά και τους αριστοκράτες της εποχής του, καταφεύγοντας σε λεκτικές ακροβασίες που με την αμφισημία και την παραδοξολογία τους προσφέρουν άφθονο γέλιο. Οπαδός των σπουδαίων Άγγλων κριτικών Πέητερ και Ράσκιν, ο Ουάϊλντ αντιστέκεται στον κομφορμισμό, στον πουριτανισμό και στην τυπολατρία της βικτοριανής εποχής, υποστηρίζοντας πως οι κρυφοί πόθοι του ανθρώπου δεν αλλάζουν στους αιώνες, όμως η κοινωνική συμπεριφορά τού υπαγορεύει ψευδεπίγραφες τακτικές.

Το έργο έχει μεγάλη σημασία για τις επιδράσεις του στον ευρωπαϊκό εστετισμό (αισθητισμό) και, κυρίως, στους συγγραφείς του Θεάτρου του Παραλόγου, που μισό αιώνα αργότερα θα επεξεργαστούν την παραδοξολογία, με ανατροπή των εννοιών, της Μείζονος και της Ελάσσονος, σε ορισμένους στοχασμούς.

Οι ήρωες του Ουάϊλντ δεν είναι φύσει κωμικοί, όπως στην κωμωδία, ούτε θέσει κωμικοί για να βρίσκονται στο κέντρο αλλοπρόσαλλων καταστάσεων όπως στην φάρσα. Είναι άτομα σοβαρά, που ξεστομίζουν συλλογισμούς ανατρεπτικά κωμικούς. Άρα εδώ έχομε να κάνομε με μία εστέτ κωμωδία, με την γραφίδα του πιο εστέτ συγγραφέα των δύο τελευταίων αιώνων.

Ο Όσκαρ Ουάϊλντ (το πλήρες όνομα του Όσκαρ Ο’ Φλάερτυ Ουίλλς Ουάϊλντ, 1854-1900) θεωρείται η «καταραμένη ιδιοφυία» της εποχής της βικτοριανής εποχής. Έργο της ώριμης περιόδου του συγγραφέα, το «Η σημασία να είσαι σοβαρός» θαμπώνει το κοινό με το επιγραμματικό του χιούμορ και τον άκρατο κυνισμό του. Με αφορμή τους έρωτες δύο νέων με δύο κοπέλες, ο Ουάϊλντ κάνει βιτριολική κριτική στον στρουθοκαμηλισμό της ανώτερης τάξης της Αγγλίας του δέκατου ένατου αιώνα. Τα συχνά παραδοξολογήματα που αφειδώς λένε οι ήρωες του έργου αποτελούν παγκόσμιο πρότυπο οξυδερκούς θεατρικού λόγου.

Υπόθεση του έργου:

Πρώτη πράξη: Το έργο ξεκινά με τον Άλτζερνον Μονκρήφ, έναν γοητευτικό δανδή νεαρό αριστοκράτη, που δέχεται τον καλύτερο φίλο του,  Έρνεστ Γουέρδινγκ. Ο  Έρνεστ έχει έρθει στο Λονδίνο για να κάνει πρόταση γάμου στην ξαδέρφη του Άλτζι, τη Γκουέντολιν  Φαίρφαξ. Ο Άλτζι αρνείται να τον βοηθήσει αν δεν λάβει μια εξήγηση γιατί η ταμπακιέρα του Έρνεστ έχει την αφιέρωση «Από τη μικρή Σέσιλι, με αγάπη στον αγαπημένο της θείο Τζακ». Ο  Έρνεστ αναγκάζεται να παραδεχτεί ότι ζει διπλή ζωή και το πραγματικό του όνομα είναι Τζακ: Στο Χέρτφορντσάιρ, ο Τζακ έχει ευθύνες: είναι άρχοντας γαιοκτήμονας και ειρηνοδίκης, με ενοικιαστές, αγρότες και αρκετούς υπηρέτες και άλλους υπαλλήλους που εξαρτώνται από αυτόν, ακόμη και μια νεαρή προστατευόμενη, τη Σέσιλι Κάρντιου, εγγονή του θετού πατέρα του, έτσι υιοθετεί μια σοβαρή στάση. Συγχρόνως, έχει επινοήσει έναν παραστρατημένο μικρότερο αδερφό που ονομάζεται Έρνεστ στο Λονδίνο, όπου έρχεται συχνά και ζει πιο ελεύθερα παρουσιαζόμενος ο ίδιος ως Έρνεστ. Ο Άλτζι ομολογεί ένα παρόμοιο κόλπο: κι αυτός προσποιείται ότι έχει στην εξοχή έναν ανάπηρο φίλο που ονομάζεται Μπάνμπερι, τον οποίο «επισκέπτεται» όποτε θέλει να αποφύγει ανεπιθύμητες κοινωνικές υποχρεώσεις. Ο Τζακ αρνείται να πει στον Άλτζερνον πού  βρίσκεται το εξοχικό του σπίτι.

Η Γκουέντολιν και η τρομερή μητέρα της λαίδη Μπράκνελ καταφθάνουν και ο Άλτζι αποσπά την προσοχή της θείας του σε ένα άλλο δωμάτιο, ενώ ο Τζακ κάνει πρόταση γάμου στην κοπέλα. Εκείνη δέχεται, αλλά δείχνει να τον αγαπά σε μεγάλο βαθμό λόγω του ονόματός του, Έρνεστ. Ο Τζακ λοιπόν αποφασίζει να βαφτιστεί εκ νέου «Έρνεστ». Η λαίδη Μπράκνελ τους πιάνει και απαιτεί από τον Τζακ, ως υποψήφιο μνηστήρα, κάποιες διευκρινήσεις για τον εαυτό του. Τρομοκρατείται όταν ακούει ότι τον υιοθέτησε ο κύριος που τον βρήκε μωρό σε μια τσάντα στον σταθμό Βικτόρια, αντιτάσσεται σθεναρά στην ένωσή τους και απαγορεύει στην κόρη της να τον ξαναδεί. Η Γκουέντολιν καταφέρνει να του υποσχεθεί κρυφά ότι θα τον αγαπά για πάντα. Σχεδιάζοντας να συναντηθούν κρυφά, ο Τζακ της δίνει τη διεύθυνση της εξοχικής κατοικίας του. Ο Άλτζι τη σημειώνει κρυφά στη μανσέτα του: η αποκάλυψη του Τζακ για την όμορφη και πλούσια νεαρή προστατευόμενη  έχει κινήσει το ενδιαφέρον του.

Δεύτερη πράξη: Η νεαρή Σέσιλι μελετά με την γκουβερνάντα της μις Πρισμ στον κήπο. Ο Άλτζι καταφθάνει, προσποιούμενος ότι είναι ο Έρνεστ Γουέρδινγκ, και σύντομα σαγηνεύει τη Σέσιλι. Γοητευμένη από καιρό από το μέχρι τότε απόν μαύρο πρόβατο της οικογένειας, τον αδερφό του θείου Τζακ, έχει προδιάθεση να ερωτευτεί τον Άλτζι στον ρόλο του  Έρνεστ (ένα όνομα που φαίνεται να της αρέσει ιδιαίτερα). Έτσι, και ο Άλτζι σχεδιάζει με τον αιδεσιμότατο Τσάζουμπλ να ξαναβαφτιστεί ως «Έρνεστ». Αποφασισμένος να εγκαταλείψει τη διπλή του ζωή, ο Τζακ φθάνει με πένθιμα ρούχα και ανακοινώνει τον θάνατο του αδελφού του στο Παρίσι, η ιστορία του όμως καταρρίπτεται από την παρουσία του Άλτζι ως  Έρνεστ. Ξαφνικά εμφανίζεται η Γκουέντολιν, έχοντας φύγει από το σπίτι της. Καθώς οι δύο άνδρες λείπουν προσωρινά, συναντά τη Σέσιλι και βρίσκονται αντίζηλες, η κάθε κοπέλα δηλώνει αγανακτισμένη ότι είναι εκείνη που αρραβωνιάστηκε με τον «Έρνεστ».  Όταν ο Τζακ και ο Άλτζι επανεμφανίζονται, οι απάτες τους αποκαλύπτονται.

Τρίτη πράξη: Κυνηγώντας την κόρη της, καταφθάνει η λαίδη Μπράκνελ και εκπλήσσεται όταν της λένε ότι ο Άλτζι και η Σέσιλι αρραβωνιάστηκαν. Η αποκάλυψη του πλούτου της Σέσιλι σύντομα διαλύει τις αρχικές αμφιβολίες της για την καταλληλότητα της νεαρής κυρίας. Ωστόσο, ο Τζακ αρνείται να δώσει τη συγκατάθεσή του στην προστατευόμενή του: θα συναινέσει μόνο εάν η λαίδη Μπράκνελ συμφωνήσει στη δική του ένωση με τη Γκουέντολιν – κάτι που η λαίδη αρνείται.

Το αδιέξοδο σπάει με την επιστροφή της μις Πρισμ, την οποία η λαίδη αναγνωρίζει ως τη γκουβερνάντα που 28 χρόνια πριν είχε πάρει το μωρό της αδερφής της βόλτα αλλά δεν επέστρεψε ποτέ. Η μις Πρισμ αναγκάζεται να ομολογήσει ότι ξέχασε κατά λάθος το μωρό σε μια ταξιδιωτική τσάντα στο σταθμό Βικτόρια, έχοντας μπερδευτεί με το χειρόγραφο του μυθιστορήματος που έγραφε. Παρουσιάζοντας την εν λόγω τσάντα, ο Τζακ αποδεικνύει ότι είναι όντως το χαμένο μωρό, γιος της αδερφής της λαίδης Μπράκνελ και επομένως μεγαλύτερος αδελφός του Άλτζι. Έχοντας αποκτήσει τόσο αξιοσέβαστη καταγωγή, γίνεται τελικά αποδεκτός ως μνηστήρας της Γκουέντολιν.

Η λαίδη Μπράκνελ ενημερώνει τον Τζακ ότι ως πρωτότοκος, είχε το ίδιο όνομα με τον πατέρα του, Έρνεστ, προς μεγάλη χαρά της Γκουέντολιν. Καθώς τα ευτυχισμένα ζευγάρια αγκαλιάζονται – ο Τζακ και η Γκουέντολιν, ο Άλτζι και η Σέσιλι, ακόμη και ο αιδεσιμότατος Τζάσιμπλ και η μις Πρισμ – η λαίδη Μπράκνελ επιπλήττει τον Τζακ: «Ανιψιέ μου, φαίνεται να δείχνεις σημάδια επιπολαιότητας». «Αντίθετα, θεία», της απαντά, «τώρα, για πρώτη φορά στη ζωή μου, συνειδητοποίησα τη σημασία του να είσαι σοβαρός».