Ατρείδες – παράσταση έκπληξη

Αληθινά τυχεροί όσοι (και ήταν πάρα πολλοί) βρέθηκαν στο Πολιτιστικό για να παρακολουθήσουν την παράσταση ΑΤΡΕΙΔΕΣ της θεατρικής ομάδας της Λέσχης Πολιτισμού.

Μια παράσταση που πιθανόν και να την αδικούμε αναφερόμενοι σε αυτήν με το γνωστό κλισέ «δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από τις μεγάλες παραστάσεις του κέντρου». Ναι όντως δεν είχε τίποτε να ζηλέψει, αντιθέτως είχε και να προσφέρει: Απλότητα, λιτότητα, στιβαρότητα, ακρίβεια και πάνω απ’ όλα σεβασμό, στο ίδιο το έργο, με συνείδηση του βάρους που οι ερασιτέχνες (;) συντελεστές ανέλαβαν να διεκπεραιώσουν. Τους αδικεί το ρήμα, αφού δεν διεκπεραίωσαν απλά, αλλά κατά το παλαιό έθος «δίδαξαν» τραγωδία.

Όλοι οι θεατές, ο καθένας κατά τον βαθμό μύησής του στην αρχαία τραγωδία απήλαυσαν  τα εξαίρετα μηνύματα των μεγάλων τραγικών μας. Όσοι έρχονταν πρώτη φορά σε επαφή με το αντικείμενο δήλωναν ενθουσιασμένοι από την ποιότητα της παράστασης που ούτε κούρασε ούτε απώθησε, αντιθέτως μάλιστα κέντρισε το ενδιαφέρον. Οι περισσότερο μυημένοι στο κλασσικό θέατρο δήλωναν διπλά ενθουσιασμένοι: Η παρουσίαση αποσπασμάτων του Αγαμέμνονα και των Χοηφόρων του Αισχύλου και (μικρότερου) της Ηλέκτρας του Σοφοκλέους, ήταν τεχνικά, σκηνοθετικά και υποκριτικά άρτια.

Ανήκοντας σε αυτούς που παρακολουθούν κάθε χρόνο τις παραστάσεις και έχοντας πρόσφατα παρακολουθήσει και τον Αγαμέμνονα και την Ηλέκτρα σε ξεχωριστές παραστάσεις όσο και την φετινή (εξοργιστική για την νεωτερικότητα της και τις αποστάσεις από την αυθεντική απόδοση) Ορέστεια του Χουβαρδά, μπορώ με βεβαιότητα να πώ ότι η παράσταση που έστησε ο σίγουρα χαρισματικός -και σεμνός- (με την επικουρία του  βοηθού σκηνοθέτη  Πέτρου Στογιάντση)  Πέτρος Κοκόζης υπεύθυνος για την μετάφραση-δραματουργική επεξεργασία-σκηνοθεσία -σκηνικά και κουστούμια ευστόχησε και μαζί ευτύχησε. Σε ένα λιτό αλλά υποβλητικό σκηνικό σε  αρχιτεκτονική επίβλεψη και μελέτη του Μιχάλη Παπαγιαννάκη, με μουσική επιμέλεια του Κων/νου Παπουτσή και φωτισμό του Χρήστου Γιαλαβούζη, ξεδιπλώθηκε το δράμα των ανθρώπων και η κατάρα των Ατρειδών. Η παράσταση έμεινε πιστή στην σχεδόν ξεχασμένη τις τελευταίες δεκαετίες αυθεντική σκηνοθετική απόδοση, μακριά από φτηνούς ή ακριβούς εντυπωσιασμούς, που με την νεωτερικότητα που τους διακρίνει και την πρόθεση της «νέας ανάγνωσης» σπάνια αποφεύγουν την απώθηση του θεατή από το ουσιαστικό δρώμενο και το πανάρχαιο ηθικό δίλημμα που προβάλλει ο τραγωδός, «την ύβριν και την μήνιν, την άτη και την τίσιν», με λίγα λόγια  τα στάδια και ψυχολογικά επίπεδα που οι άμοιροι πρωταγωνιστές –θύματα συνήθως της μοίρας, της πατρογονικής κατάρας ή της δικής τους οίησης- παθαίνουν, με την πλήρη έννοια του όρου πάθος, αφού η αρχαία τραγωδία ανθρώπων πάθη ιστορεί.

Η εμμονή στην παραδοσιακή απόδοση δικαίωσε τον σκηνοθέτη που έντυσε τους πρωταγωνιστές αλλά και (ιδίως) τον χορό με μανδύες, χιτώνες αλλά και μάσκες. Τίποτε από αυτά όμως δεν θα είχαν αξία εάν δεν είχε διδαχθεί και ερμηνευτεί με ζηλευτή επάρκεια η κίνηση του χορού, μια κίνηση που απέδιδε ανάλογα με την πορεία της παράστασης συναίσθημα, φόβο, ανησυχία, ενθουσιασμό, απόγνωση. Καμία  από τον χορό δεν υστέρησε και όλες μαζί απέδωσαν ένα εξαιρετικά σφικτό και δεμένο σύνολο. Τα ονόματά τους:. Σοφία Ζευγώλη, Χριστιάνα Τσουμίτα, Γιώτα Καναβού, Ολυμπία Χατζηχρήστου, Αθηνά Μανουκάκη, Ευαγγελία Παλικρούση, Πένυ Σωτηροπούλου, Κατερίνα Κετσίδου, Ολγα Μαντινιώτη.

Ειδική αναφορά αξίζει στην κορυφαία του χορού Άννα Μπατμά, αφού με την ερμηνεία της και την σταθερότητά της και μια απρόσμενη καθαρότητα στην εκφορά του λόγου, οδήγησε με στιβαρό χέρι τον χορό, αναδεικνυόμενη σε πραγματικά κορυφαία του.

Από την διανομή οι Αργύριος Ρήμος – Φρουρός, Διαμαντής Σερασλής -Αγαμέμνων, Νίκος Σεϊδαρίδης -Αίγισθος, Σοφία Ζευγώλη –Χρυσόθεμις, τίμησαν τον ρόλο που τους εμπιστεύτηκαν. Ιδιαίτερη μνεία όμως πρέπει να γίνει για τις ερμηνείες  της Γιώτας Καναβού – Αγγελιοφόρου και της Όλγας Μαντινιώτη – Ηλέκτρας, που κινήθηκαν σε υψηλά επίπεδα αφού η πειστικότητα στην κίνηση και την θεατρική απόδοση και η δουλεμένη άρθρωση ήταν τα χαρακτηριστικά τους.

Η Ολυμπία Χατζηχρήστου στον ρόλο της Κασσάνδρας εξέπληξε ευχάριστα. Πρόκειται για κομβικό αλλά και εξαιρετικά δύσκολο ρόλο, με διαρκείς μεταπτώσεις της ηρωίδας από την κατάσταση της  θείας μέθης στην επίγνωση της σκληρής και άδικης μοίρας της. Θα την αδικούσαμε αν λέγαμε απλά ότι ανταπεξήλθε στις απαιτήσεις του πιο απαιτητικού ρόλου, αφού τον διεξήλθε αρτιότατα.

Άφησα τελευταία την Κλυταιμνήστρα: – Βασιλική Σκριβάνου, που με την ερμηνεία της σηματοδότησε την όλη  παράσταση. Δύσκολα θα βρείς ψεγάδια σε μια  ερμηνεία που βγήκε από τα βάθη του είναι της –χαρακτηριστικό των ηθοποιών που έχουν το χάρισμα να ενδύονται τον χαρακτήρα που υποδύονται- και σε μια σκηνική παρουσία απλά εντυπωσιακή. Η δική της εκδοχή στάθηκε σε απόσταση από την συνηθισμένη αρχοντική, απόμακρη και ιδιαίτερα «στημένη» Κλυταιμνήστρα που έχουμε συνηθίσει και έτσι το αποτέλεσμα προέκυψε με μια πιο γήινη, πιο θηλυκή και πιο περιπαθή – εμπαθή ηρωίδα. Η ηθοποιός – φοιτήτρια της σχολής Καλών Τεχνών είναι βέβαιο ότι έχει πολλά να δώσει και ανεβάζει τον πήχυ των προσδοκιών μας.

Τέλος αναφορά πρέπει να γίνει και στους λοιπούς συντελεστές της παράστασης Γιώτα Καναβού, Αργύριο Ρήμο, Όλγα Μαντινιώτη στις ειδικές κατασκευές, Σοφία Ζευγώλη – Ολυμπία Χατζηχρήστου που είχαν την οργάνωση παραγωγής – συντονισμό της ομάδας, ενώ στην παράσταση έλαβαν μέρος και τα παιδιά: Παύλος Μηντσόπουλος, Γιώργος Σουλιώτης, Ευαγγελία Παπαδημητρίου, Μαρία Λιθοξοΐδου, Ραφαηλία Μπακάλη και Ελένη Παπαναστασίου. Κλείνουμε με την ευχή: Τις ημέρες αυτές οι παραπάνω συντελεστές άφησαν ένα μικρό μα πολύ ευκρινές και πολλά υποσχόμενο θεατρικό χνάρι. Σίγουρα θα πρέπει να περιμένουμε και άλλα από αυτούς τους άξιους συντελεστές και θα ήταν κρίμα να μην έχει συνέχεια μια τέτοια προσπάθεια.

ΦΛΩΡΙΝΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2016

ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΑΚΥΛΑ ΜΗΤΚΑΣ