Ένα περιστατικό από την απελευθέρωση του 1944
Την 1η Νοεμβρίου 1944 ο γερμανικός στρατός αποχωρούσε από την Φλώρινα. Είχαν όμως τοποθετήσει τα κανόνια τους στον κάμπο του χωριού Παπαγιάννη και σε περίπτωση που οι αντάρτες επιτίθονταν στα αποχωρούντα γερμανικά στρατεύματα, το πυροβολικό τους θα κονιορτοποιούσε την Φλώρινα. Όμως ο Μητροπολίτης Βασίλειος φρόντισε να πείσει τον γερμανό διοικητή να αποχωρήσει το πυροβολικό, καθώς οι αντάρτες συμφώνησαν να μην επιτεθούν.
Οι αντάρτες του ΕΛΑΣ όμως δεν κράτησαν τον λόγο τους και αφού τα κανόνια αποσύρθηκαν από τον κάμπο, επιτέθηκαν στην Φλώρινα. Οι Γερμανοί έφυγαν σχεδόν ανενόχλητοι, όταν οι αντάρτες ήταν ακόμη στον λόφο του Αγίου Παντελεήμονος.
Μια ομάδα δωδεκάχρονων παιδιών που έπαιζαν στο Γιάζι είδαν ένα γερμανό μόνο του να αποχωρεί. Συνεννοήθηκαν να του πάρουν το πιστόλι. Τα παιδιά έτρεξαν και τον περικύκλωσαν κρατώντας ξύλα και πέτρες. Όλοι φώναζαν «το πιστόλι θέλουμε». Ο Γερμανός κατάλαβε και έτσι όπως ήταν περικυκλωμένος και απειλούμενός, από τις πέτρες και τα ξύλα των παιδιών, ήταν δύσκολο να φτάσει στην μοτοσυκλέτα του και να φύγει. Εξ άλλου τίποτε δεν εγγυόταν την σωματική του ακεραιότητα καθώς τα παιδιά τον κοίταζαν αγριεμένα.
Τι σοφίστηκε ο Γερμανός. Αμέσως έβγαλε το πιστόλι του από την θήκη και το διέλυσε. Άρχισε λοιπόν να πετά τα κομμάτια του πιστολιού σε μακρινή το ίδιο και τις σφαίρες. Τα παιδιά έτρεχαν να πιάσουν τα κομμάτια και έτσι χάλασαν τον κύκλο γύρο από τον Γερμανό. Και ενώ τα παιδιά έψαχναν τα κομμάτια του πιστολιού για να το συναρμολογήσουν, αυτός βρήκε την ευκαιρία καβάλησε την μηχανή του και έφυγε με μεγάλη ταχύτητα προς το Μοναστήρι.
Η παρέα των δωδεκάχρονων παιδιών χόρτασε παιχνίδι με το πιστόλι του Γερμανού. Το έδειχναν στα άλλα παιδιά και έλεγαν ότι ήταν λάφυρο. Ήταν περήφανα που αφόπλισαν τον Γερμανό. Τέλος τα πιστόλι κατασχέθηκε από τους αντάρτες του ΕΛΑΣ και πρόλαβαν πιθανόν ατύχημα.
Δημήτρης Μεκάσης
Έτσι για την αποκατάσταση της αλήθειας περί συμφωνίας ειρηνικής αποχώρησης των Ναζί από την Φλώρινα … η εφημερίδα του ΕΑΜ Φλώρινας “ΛΑΟΚΡΑΤΙΑ” στις 18.11.1944 αναφέρει: “Στην Φλώρινα μαθεύτηκε ότι οι Γερμανοί ετοιμάζονται, πριν φύγουν, να προχωρήσουν σε εκτεταμένες δολιοφθορές καταστρέφοντας το δίκτυο ύδρευσης, σταθμούς ηλεκτρικού, δρόμους και γέφυρες, εκτελώντας πατριώτες. Έτσι την νύχτα της 31ης Οκτώβρη προς 1 Νοέμβρη του 1944, κινήθηκαν αμέσως τμήματα του 27ου Συντάγματος Πεζικού του ΕΛΑΣ και απελευθέρωσαν στις 1 Νοέμβρη την πόλη της Φλώρινας …” Δόθηκε μάχη για την απελευθέρωση της Φλώρινας και οι Ναζί κατακτητές είχαν απώλειες η ίδια εφημερίδα αναφέρει: “Ο καταχτητής άφησε πίσω σαράντα νεκρούς και τριάντα πέντε τραυματίες στρατιώτες και βαθμοφόρους τους. Απελευθερώθηκαν κρατούμενοι πατριώτες και αποφεύχθηκαν οι σχεδιαζόμενες καταστροφές …”
Η λαοκρατικά ήταν μια προπαγανδιστική εφημερίδα. Δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Έχω συνεντεύξεις και από αριστερούς και δεξιούς. Αυτά που γράφω δεν είναι δικά μου. Την πιο καλή συνέντευξη που έχω γι αυτήν την ημέρα είναι του Ηλία Καζια τυπογράφου και αριστερού δημοσιογράφου. Επομένως ποια αλήθεια έχεις αποκαυαστλησει;