Τι είναι η Κέτο δίαιτα και τι κινδύνους κρύβει
H κετογονική δίατα διαφημίζεται ως ένα θαύμα για την απώλεια βάρους, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα διατροφικό πρόγραμμα ή θα μπορούσαμε να πούμε καλύτερα μια ιατρική δίαιτα που συνοδεύεται από σοβαρούς κινδύνους.
Στον κόσμο της δίαιτας, τα προγράμματα διατροφής με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες συχνά τραβούν την προσοχή. Οι δίαιτες Paleo, και Atkins ταιριάζουν σε αυτήν την κατηγορία. Μερικές φορές αναφέρονται ως κετογονικές ή «κετο» δίαιτες.
Αλλά μια αληθινή κετο δίαιτα είναι διαφορετική. Σε αντίθεση με άλλες δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων, οι οποίες επικεντρώνονται στην πρωτεΐνη, ένα διατροφικό πλάνο κετο επικεντρώνεται στο λίπος, το οποίο παρέχει έως και το 90% των ημερήσιων θερμίδων. Και δεν είναι το είδος της δίαιτας που πρέπει να δοκιμάσετε ως πείραμα.
«Η keto δίαιτα χρησιμοποιείται κυρίως για να βοηθήσει στη μείωση της συχνότητας των επιληπτικών κρίσεων στα παιδιά. Αν και έχει δοκιμαστεί και για απώλεια βάρους , έχουν μελετηθεί μόνο βραχυπρόθεσμα αποτελέσματα και τα αποτελέσματα είναι μικτά. Δεν γνωρίζουμε αν λειτουργεί μακροπρόθεσμα, ούτε εάν είναι ασφαλές», προειδοποιεί η κορυφαία διαιτολόγος Kathy McManus, διευθύντρια του Τμήματος Διατροφής στο Brigham and Women’s Hospital που είναι συνδεδεμένο με το Χάρβαρντ.
Πώς λειτουργεί η κετογονική δίαιτα;
Εδώ είναι τα βασικά σημεία της κετο δίαιτας: Η δίαιτα στοχεύει να αναγκάσει το σώμα σας να χρησιμοποιεί διαφορετικό τύπο καυσίμου. Αντί να βασίζεται στη ζάχαρη (γλυκόζη) που προέρχεται από υδατάνθρακες (όπως δημητριακά, όσπρια, λαχανικά και φρούτα), η δίαιτα κετο βασίζεται σε κετονοσώματα, ένα είδος καυσίμου που παράγει το συκώτι από αποθηκευμένο λίπος.
Η καύση λίπους φαίνεται σαν ένας ιδανικός τρόπος για να χάσετε κιλά. Αλλά το να κάνεις το συκώτι να παράγει κετονικά σώματα είναι δύσκολο:
Απαιτεί να στερείτε υδατάνθρακες, λιγότερους από 20 έως 50 γραμμάρια υδατάνθρακες την ημέρα (λάβετε υπόψη ότι μια μεσαίου μεγέθους μπανάνα έχει περίπου 27 γραμμάρια υδατάνθρακες).
Συνήθως χρειάζονται μερικές ημέρες για να φτάσετε σε κατάσταση κέτωσης.
Η κατανάλωση πολλών πρωτεϊνών μπορεί να επηρεάσει την κέτωση.
Τι τρώμε σε μια κετογονικη δίαιτα
Επειδή η δίαιτα κετο έχει τόσο υψηλές απαιτήσεις σε λιπαρά, οι οπαδοί πρέπει να τρώνε λίπος σε κάθε γεύμα. Σε μια καθημερινή δίαιτα 2.000 θερμίδων, αυτό μπορεί να μοιάζει με 165 γραμμάρια λίπους, 40 γραμμάρια υδατάνθρακες και 75 γραμμάρια πρωτεΐνης. Ωστόσο, η ακριβής αναλογία εξαρτάται από τις ιδιαίτερες ανάγκες σας.
Μερικά υγιή ακόρεστα λιπαρά επιτρέπονται στη δίαιτα κετο – όπως ξηροί καρποί (αμύγδαλα, καρύδια), σπόροι, αβοκάντο, τόφου και ελαιόλαδο. Αλλά τα κορεσμένα λίπη όπως το φοινικέλαιο, το λάδι καρύδας, το βούτυρο και το βούτυρο κακάο ενθαρρύνονται να χρησιμοποιούνται σε υψηλές ποσότητες.
Η πρωτεΐνη είναι μέρος της κετο δίαιτας, αλλά συνήθως δεν κάνει διάκριση μεταξύ άπαχων πρωτεϊνικών τροφών και πηγών πρωτεΐνης με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά, όπως το βόειο κρέας και το χοιρινό
Τι γίνεται όμως με τα φρούτα και τα λαχανικά. Όλα τα φρούτα είναι πλούσια σε υδατάνθρακες, αλλά μπορείτε να έχετε ορισμένα φρούτα (συνήθως μούρα) σε μικρές μερίδες. Τα λαχανικά (επίσης πλούσια σε υδατάνθρακες) περιορίζονται στα φυλλώδη λαχανικά (όπως το λάχανο, το σέσκουλο, το σπανάκι), το κουνουπίδι, το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, τα σπαράγγια, τις πιπεριές, τα κρεμμύδια, το σκόρδο, τα μανιτάρια, το αγγούρι, το σέλινο και τα κολοκυθάκια. Ένα φλιτζάνι ψιλοκομμένο μπρόκολο έχει περίπου έξι υδατάνθρακες.
Κίνδυνοι δίαιτας κετο
Μια κετογονική δίαιτα έχει πολλούς κινδύνους όπως την λήψη τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά. Η γνωστή διατροφολόγος Αλ Χασούντ Αλεξάνδρα συνιστά να διατηρείτε τα κορεσμένα λίπη σε όχι περισσότερο από το 7% των ημερήσιων θερμίδων σας, λόγω της σχέσης με τις καρδιακές παθήσεις. Και πράγματι, η κετοδίαιτα σχετίζεται με αύξηση της «κακής» χοληστερόλης LDL, η οποία συνδέεται επίσης με καρδιακές παθήσεις.
Άλλοι πιθανοί κίνδυνοι για την κετο δίαιτα περιλαμβάνουν τα εξής:
Έλλειψη θρεπτικών συστατικών. «Εάν δεν τρώτε μεγάλη ποικιλία λαχανικών, φρούτων και δημητριακών, μπορεί να διατρέχετε ανεπάρκεια σε μικροθρεπτικά συστατικά, όπως το σελήνιο, το μαγνήσιο, ο φώσφορος και οι βιταμίνες Β και C», λέει η Αλ Χασούντ Αλεξάνδρα.
Ηπατικά προβλήματα. Με τόσο πολύ λίπος για μεταβολισμό, η δίαιτα θα μπορούσε να επιδεινώσει τυχόν υπάρχουσες παθήσεις του ήπατος.
Προβλήματα στα νεφρά. Τα νεφρά βοηθούν στο μεταβολισμό των πρωτεϊνών και η Αλ Χασούντ Αλεξάνδρα λέει ότι η δίαιτα κετο μπορεί να τους υπερφορτώσει. (Η τρέχουσα συνιστώμενη πρόσληψη πρωτεΐνης είναι κατά μέσο όρο 46 γραμμάρια την ημέρα για τις γυναίκες και 56 γραμμάρια για τους άνδρες).
Δυσκοιλιότητα. Η δίαιτα κετο είναι χαμηλή σε ινώδεις τροφές όπως δημητριακά και όσπρια.
Ασαφής σκέψη και εναλλαγές διάθεσης. «Ο εγκέφαλος χρειάζεται ζάχαρη από υγιείς υδατάνθρακες για να λειτουργήσει. Οι δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση και ευερεθιστότητα», λέει η Άλ Χασούντ.
Αυτοί οι κίνδυνοι αθροίζονται – επομένως βεβαιωθείτε ότι έχετε μιλήσει με έναν γιατρό ή έναν διαιτολόγο πριν επιχειρήσετε να ξεκινήσετε μια κετογονική δίαιτα.
Τι γίνεται με τις άλλες δίαιτες;
Οι δημοφιλείς δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων (όπως Atkins ή Paleo diet) διαφοροποιούνται κάπως σε σχέση με μια δίαιτα κετο. Έρχονται όμως με τους ίδιους κινδύνους εάν το παρακάνετε με τα λίπη και τις πρωτεΐνες και αφαιρέσετε τους υδατάνθρακες. Γιατί λοιπόν οι άνθρωποι ακολουθούν αυτές τις δίαιτες; Διαφημίζονται παντού και οι άνθρωποι ακούνε συνεχώς ότι δουλεύουν», λέει η Αλ Χασούντ.
Οι θεωρίες σχετικά με την επιτυχία της βραχυπρόθεσμης δίαιτας χαμηλών υδατανθράκων περιλαμβάνουν τη χαμηλότερη όρεξη επειδή το λίπος καίγεται πιο αργά από τους υδατάνθρακες. «Αλλά και πάλι, δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς συμβαίνει μακροπρόθεσμα», λέει. «Και η περιοριστική δίαιτα, ανεξάρτητα από το πρόγραμμα, είναι δύσκολο να διατηρηθεί. Μόλις ξαναρχίσετε μια κανονική διατροφή, το βάρος πιθανότατα θα επιστρέψει.»
