Το Διεπιστημονικό Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών (ΔΠΠΣ) «Ειδική και Συμπεριληπτική Εκπαίδευση»

 (Special and Inclusive Education)

Σοφίας  Ηλιάδου-Τάχου,
Κοσμήτορος της Σχολής Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών (ΣΚΑΕΠ)  του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας (ΠΔΜ).

Αγαπητοί /ές  Δυτικομακεδόνες , Καλά Χριστούγεννα !! Εύχομαι το αστέρι της Βηθλεέμ να φωτίζει πάντα τις ψυχές όλων ημών και  η γέννηση του Θεανθρώπου να μας χαρίζει και  «επί γης ειρήνη» και  «εν ανθρώποις ευδοκία».

Την προηγούμενη Παρασκευή, σε εκδήλωση της περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και του Συλλόγου Γυναικών Ιτιάς», με πρωτοβουλία του συναδέλφου Επίκουρου Καθηγητή Λάζαρου Λαβασίδη, και με συμμετοχή της Υπουργού Άννας Διαμαντοπούλου, του βουλευτή Στέφανου Παραστατίδη, του συναδέλφου Επίκουρου Καθηγητή Ηλία Βασιλειάδη, τη παρουσία του Πρύτανη  του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Θεόδωρου Θεοδουλίδη, του Περιφερειάρχη Γιώργου Αμανατίδη, του Αντιπεριφερειάρχη Αθανασίου Τάσκα και εκπροσώπου του Δήμου Φλώρινας, έλαβε χώρα εκδήλωση στο πλαίσιο της οποίας παρουσιάστηκε  για πρώτη φορά στο κοινό της πόλης το νέο  «Διεπιστημονικό, Προπτυχιακό Πρόγραμμα σπουδών της Σχολής Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών (ΔΠΠΣ) «Ειδική και Συμπεριληπτική Εκπαίδευση».

Σήμερα, μέρες που είναι, με το σκεπτικό ότι θα μπορέσω να προσφέρω σε όλους και σε όλες ικανοποίηση και χαρά για την ευόδωση των προσδοκιών όλων ημών, θα παρουσιάσω  με λίγα λόγια, μέσα από τον τύπο της Δυτικής Μακεδονίας, το Νέο Πρόγραμμα,  το οποίο την επόμενη εβδομάδα θα βρίσκεται για πιστοποίηση στην ΕΘΑΕΕ (=Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης)  της οποίας προΐσταται ο αξιολογότατος  Δυτικομακεδόνας τ. Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Περικλής Μήτκας. Στόχος μας είναι μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας πιστοποίησης του Προγράμματος να συμπεριληφθεί στα Μηχανογραφικά των πανελλαδικών εξετάσεων, ενώ το πρώτο έτος λειτουργίας του στη Φλώρινα προσδιορίζεται την περίοδο 2026-2027, αρχικά με 60 φοιτητές.

Ξεκινάω όμως από την αρχή. Στην Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών είχαν προηγηθεί συζητήσεις για την στρατηγική ανάπτυξη  του Πανεπιστημίου και είχε θεωρηθεί ότι το εξειδικευμένο και καταρτισμένο προσωπικό των τριών εκ των 4 τμημάτων της Σχολής θα μπορούσε να στηρίξει  το εγχείρημα της ίδρυσης  ενός ακόμα Τμήματος/ Προγράμματος   «Ειδικής και Συμπεριληπτικής Εκπαίδευσης», που θα ολοκλήρωνε την  ΣΚΑΕΠ.

Τύχη αγαθή πέρσι επισκέφτηκε την Σχολή  ο τότε Υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης, μαζί με τον  Περικλή Μήτκα που προΐστατο και τότε της ΕΘΑΕΕ (=Εθνικής  Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης) . Ως Κοσμήτορας, άρα οικοδεσπότης και ενώπιον και των τοπικών και περιφερειακών πολιτικών αρχών, είχα δηλώσει τότε  ως στόχο των μελών ΔΕΠ της  ΣΚΑΕΠ,τη δημιουργία ενός Τμήματος/ Προγράμματος   «Ειδικής και Συμπεριληπτικής Εκπαίδευσης» που θα λειτουργούσε στις κτιριακές εγκαταστάσεις της Σχολής στην Φλώρινα και θα πρόσφερε σημαντικά στην ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Ο ευφυέστατος Υπουργός μου είχε απαντήσει ενώπιον όλων  «Εγώ προσφέρω Πρόγραμμα. Εσείς θα το συντάξετε με βάση τις προδιαγραφές-πρότυπα της ΕΘΑΕΕ, ο κ. Μήτκας θα το αξιολογήσει και εγώ θα το ευλογήσω, γιατί είμαι Υπουργός και Θρησκευμάτων».

Μετά την αναχώρηση όλων συγκροτήθηκαν Επιτροπές ειδικών εμπειρογνωμόνων από τα 3 Τμήματα της ΣΚΑΕΠ, οι οποίες  τελούσαν υπό την αιγίδα της Κοσμητείας και οι οποίες, ακολουθώντας τα Πρότυπα της ΕΘΑΕΕ συνέγραψαν πάνω από 2000 σελίδες π.χ. για την βιωσιμότητα του προγράμματος, για το Πρόγραμμα σπουδών, για τις προοπτικές των αποφοίτων τους , τους στόχους του προγράμματος, την ανταγωνιστικότητά του κλπ. Ακολούθησε η κατάρτιση συμφώνου των 3 τμημάτων δηλαδή των Τμημάτων Δημοτικής, Νηπιαγωγών, Ψυχολογίας, αφού οι Συνελεύσεις του αποφάσισαν σχεδόν ομόφωνα την ίδρυσή του Προγράμματος, με ένα μόνο λευκό. Και έλαβε επίσης χώρα η έγκριση του προγράμματος από τον Πρύτανη αρχικά και από ολόκληρη την Σύγκλητο στη συνέχεια.

Επομένως , η Κοσμητεία ευχαριστεί πολύ τον Πρύτανη, όλα τα μέλη της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, τις Επιτροπές των εμπειρογνωμόνων της ΣΚΑΕΠ και όλα τα μέλη ΔΕΠ των τριών Τμημάτων που συνεργάστηκαν, με επισπεύδον το Τμήμα  Δημοτικής Εκπαίδευσης. Ευχαριστεί επίσης τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, οι οποίες υποδέχτηκαν θετικά την ίδρυση του προγράμματος και θα κληθούν στο μέλλον να το στηρίξουν, με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους.

Ελάχιστα τώρα για τους σκοπούς και τους στόχους του Προγράμματος:Πρόκειται για την ίδρυση και λειτουργίαΔιεπιστημονικού Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών (ΔΠΠΣ)με τίτλο «Ειδική και Συμπεριληπτική Εκπαίδευση»,από το ακαδημαϊκό έτος 2026-2027, σε συνεργασία των Τμημάτων α) Παιδαγωγικού Δημοτικής Εκπαίδευσης β) Παιδαγωγικού Νηπιαγωγών γ)  Ψυχολογίαςτου Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.

Σκοπός του προγράμματος είναι η εκπαίδευση Ειδικών Παιδαγωγών (Δασκάλων και Νηπιαγωγών) για τη στελέχωση της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Το πτυχίο θα είναι ενιαίο και θα περιλαμβάνει δύο κατευθύνσεις:την  κατεύθυνση Ειδικής Αγωγής Νηπιαγωγού (ΠΕ 61)&την κατεύθυνση Ειδικής Αγωγής Δασκάλου/ας (ΠΕ 71). Η διαφοροποίηση ανάμεσα στους δασκάλους ειδικής αγωγής και στους Νηπιαγωγούς ειδικής αγωγής θα γίνεται μέσω της ετήσιας πρακτικής άσκησης στο 4ο έτος φοίτησης.

Οι πτυχιούχοι/ες κατοχυρώνουν επαγγελματικά δικαιώματα με το Νόμο 3699/2008 και τις τροποποιήσεις του Νόμου 3966/2011.

Το πρόγραμμα ελπίζεται ότι θα έχει θετική υποδοχή από την τοπική κοινωνία για να επιτευχθεί  η ενίσχυση της εκπαιδευτικής προσφοράς στην περιοχή. Ακόμα διακρίνεταιγια το υψηλό φοιτητικό ενδιαφέρον  και για την άμεση επαγγελματική αποκατάσταση των αποφοίτων του επειδή θα παρέχει αναγνωρισμένα επαγγελματικά δικαιώματα με πολλέςευκαιρίες  απασχόλησης,και κυρίως επειδή υφίσταται αυξημένη ζήτηση ειδικών εκπαιδευτικών,  ενώ η ενίσχυση της ειδικής και συμπεριληπτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα και διεθνώςείναι ζητούμενο που απορρέει και από τις δεσμεύσεις μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η προσβασιμότητα και η  κουλτούρα της  συμπερίληψης υπαγορεύεται από την στρατηγική γεωγραφική θέση της Δυτικής Μακεδονίας στα Βαλκάνια και  εμπεριέχει την δυνατότητα της υποστήριξης ατόμων με αναπηρία, την ένταξη προσφύγων, ή μεταναστών ή  παιδιών Ρομά με αναπηρία,  στο πλαίσιο μιας συνεκτικής στρατηγικής η οποία  υλοποιεί τον ευρωπαϊκό στόχο της συμπερίληψης, αφού οι πολιτικές συμπερίληψης και η  θεσμική αναγνώριση  των δικαιωμάτων  των ατόμων με αναπηρίες περιλαμβάνεται  στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, ΟΗΕ 2006 (Επικύρωση ν. 4074/2012).

Ο Ακαδημαϊκός Ανταγωνισμόςείναιισχνός και προέρχεται από τα άλλα δύο Τμήματα με ισχυρά πιστοποιημένα προγράμματα σπουδών, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα της Θεσσαλονίκης και του Βόλου, αλλά και από τα ΝΠΠΕ (Νομικά Πρόσωπα Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης). Ωστόσο το υπό κυοφορία διατελών Πρόγραμμα του ΠΔΜ θα είναι το δεύτερο στην Ελλάδα με βάση το πρότυπο του αντίστοιχου στον Βόλο, γιατί το υπάρχον στο πανεπιστήμιο Μακεδονίας πρόκειται για μια κατεύθυνση σπουδών του Τμήματος Εκπαιδευτικής πολιτικής.

Κλείνοντας θελω να επισημάνω ότι πρόκειται για μια στρατηγική επιλογή  για τη Δυτική Μακεδονία, όχι μόνο εξαιτίας   των γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων  της και της απολιγνιτοποίησης, αλλά επειδή  θα υλοποιηθεί  στις υφιστάμενες δομές –υποδομέςτου Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και αναμένεται να συμβάλει καθοριστικά  μακροπρόθεσμα, όχι μόνο στην  ενίσχυση  της απασχόλησης ,  αλλά  και της  κοινωνικής συνοχής, σε μια από τις πιο δοκιμασμένες περιφέρειες της χώρας μας.

ΣΗΤ