Τμήμα του Κεντρικού δρόμου της Φλώρινας, το 1918

Γράφει ο Δημήτρης Μεκάσης

Στην φωτογραφία αυτή φαίνεται ένα τμήμα του Κεντρικού δρόμου (Μεγάλου Αλεξάνδρου). Στην αριστερή κάτω γωνία είναι η στέγη του ξενοδοχείου «Μητρόπολης», το κτήριο υπάρχει και σήμερα και στεγάζει το κατάστημα «station one». Μετά το σπίτι του Τούζου, που δεν φαίνεται, το κατάστημα «Παριζιάνα» και το διώροφο σπίτι υπάρχει και σήμερα και στεγάζεται το κατάστημα υποδημάτων του Κουτουράτσα. Στο βάθος το ξενοδοχείο και εστιατόριο «Θεσσαλονίκη» των αδελφών Σιάκου, και πιο πέρα, στο βάθος, το τζαμί της αγοράς και ο πύργος του ρολογιού.

Στην δεξιά μεριά είναι το μεγάλο σπίτι κάποιου μπέη, όπου μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών, πέρασε στα ανταλλάξιμα, και το 1926 στεγάστηκε το Διδασκαλείο δασκάλων. Μετά από λίγα χρόνια κατεδαφίστηκε το παραπάνω μπέικο σπίτι, επειδή αγοράστηκε από ιδιώτες. Τότε κάνανε τα σχέδια για να χτιστεί η Στοά Σπυράκη, αλλά και το κτήριο της Εθνικής Τραπέζης. Αλλά και τα σπίτια μπροστά από το μεγάλο μπέικο σπίτι ήταν ανταλλάξιμα και μερικά από αυτά κατοικήθηκαν από πρόσφυγες, από το Μοναστήρι. Σε ένα από αυτά έμενε η οικογένεια Κοντογιάννη. Όταν όμως η Εθνική Τράπεζα αγόρασε όλα τα σπίτια για να χτίσει το δικό της κτήριο, αναγκάστηκαν όλοι να μετακομίσουν. Άρχισαν την κατεδάφιση όλων των κτισμάτων για να χτιστεί η Εθνική Τράπεζα και αργότερα η Στοά Σπυράκη. Στο σπίτι που έμενε η οικογένεια Κοντογιάννη οι εργάτες καθώς γκρέμιζαν τον νεροχύτη έσπασε ένα πήλινο δοχείο και χύθηκαν πολλές τούρκικες χρυσές λίρες. Οι εργάτες άρπαζαν και γέμιζαν τις τσέπες τους με λίρες, μέχρι που στο τέλος αρπάχτηκαν, επειδή η μοιρασιά δεν ήταν δίκαιη. Ο ένας χτυπούσε τον άλλον, μέχρι που ήρθε η Χωροφυλακή και μάζεψε και τους εργάτες και τις λίρες. Ο Κοντογιάννης λυπήθηκε, που δεν βρήκε αυτός τις χρυσές λίρες, τα χρόνια που έμενε σε αυτό το σπίτι. Το επόμενο σπίτι που φαίνεται ήταν του Νίκου Στεργίου, χτισμένο το 1910, το οποίο υπάρχει και σήμερα.

Το 1931, έγιναν τα εγκαίνια του υποκαταστήματος την Εθνικής Τραπέζης, στο νέο κτήριο, και το 1936, εγκαινιάστηκε η Στοά Σπυράκη. Το κέντρο της Φλώρινας άλλαξε.

Ο Κεντρικός δρόμος, που κάποτε ονομαζόταν ο Μεγάλος Δρόμος και επίσημα οδός Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι ο πιο παλιός δρόμος της Φλώρινας, κατά μήκος του οποίου άρχισε να χτίζεται η πόλη. Είναι ένας αρχαίος δρόμος που ένωνε τις ανατολικές περιοχές με τις δυτικές περιοχές της Φλώρινας.

Δημήτρης Μεκάσης

(Κεντρική φωτογραφία από delcampe)