Το μακελειό με θύματα τους Διαβιβαστές τον Αύγουστο του 1949

Γράφει ο Δημήτριος Μεκάσης

Ο Εμφύλιος Πόλεμος τελείωνε. Οι επιχειρήσεις του Εθνικού Στρατού απωθούσαν τους αντάρτες προς τα αλβανικά σύνορα. Σε μερικές ημέρες ο πόλεμος θα είχε τελειώσει όταν συνέβη το χειρότερο που μπορούσε να συμβεί. Μια οβίδα του αντάρτικου πυροβολικού σκόρπισε τον θάνατο.

 Ήταν 8 Αυγούστου του 1949. Οι Διαβιβαστές του 496 Τάγματος Διαβιβάσεων της ΙΙας Μεραρχίας έπαιρναν το βραδινό συσσίτιο τους και ήταν συγκεντρωμένοι στην τοποθεσία ανάμεσα, όπου σήμερα το τρίτο γυμνάσιο και ο «Αριστοτέλης». Τα οχήματά τους με τις κεραίες ήταν σταθμευμένα στην οδό Κ. Παλαιολόγου. Στον χώρο του «Αριστοτέλη» δεν υπήρχαν κτήρια. Εκεί ήταν το «Άλσος», αλλά ούτε δένδρα υπήρχαν ούτε λουλούδια, επειδή το «Άλσος» είχε καταστραφεί κατά την γερμανική Κατοχή.

 Ήταν δειλινό και οι Διαβιβαστές έπαιρναν αμέριμνοι το φαγητό τους. Οι γείτονες κάθονταν στα σκιερά μπαλκόνια, στις αυλές και στις ορθογώνιες πέτρες έξω από τα σπίτια τους και απολάμβαναν την ημέρα που τους αποχαιρετούσε. Ένα αεροπλάνο πετούσε αργά πάνω από την πόλη. Ξαφνικά ακούστηκε ένα μεταλλικός κρότος και μετά άλλος ένας και ακόμη ένας. Ήταν οβίδες από το αντάρτικο πυροβολικό της Βίγλας.

 Η πρώτη οβίδα έπεσε στους Διαβιβαστές και σκότωσε 29 φαντάρους και άλλοι 28 βαριά τραυματισμένοι. Συνολικά σκοτώθηκαν 57 Διαβιβαστές. Η δεύτερη οβίδα έπεσε πίσω από το σπίτι του Χάρη στο Βαρόσι. Μια γυναίκα έχασε το πόδι της. Και η τρίτη πέρα από τα δημοτικά σχολεία, πίσω από το σπίτι του Σίσκου.

 Αυτόπτης μάρτυρας ήταν ο πατέρας μου που έπινε τον απογευματινό καφέ του έξω από το σπίτι του, καθώς η γιαγιά μου σκούπιζε το πεζοδρόμιο. Μέσα στην ησυχία του δειλινού ακούστηκε ένας μεταλλικός ήχος, μια έκρηξη και μετά κραυγές τραυματισμένων στρατιωτών. Όλοι οι γείτονες έτρεξαν να δουν τι συνέβη. Λίγο αργότερα ήρθε και ένα στρατιωτικό φορτηγό και οι πολίτες της γειτονιάς άρχισαν να τοποθετούν στην καρότσα τους τραυματίες. Ο πατέρας μου τους συνόδεψε μέχρι το Νοσοκομείο. Έτρεξε να φωνάξει το προσωπικό. Άκουσε όμως τραγούδια και χαρούμενες φωνές: «Ο πόλεμος τελείωσε». Γιατροί και νοσοκόμες γεμάτοι χαρά τραγουδούσαν. Ο πατέρας μου μπήκε στην αίθουσα με το λευκό του πουκάμισο κατακόκκινο από τα αίματα των τραυματισμένων στρατιωτών. Όταν το προσωπικό του Νοσοκομείου έμαθε για το γεγονός ταράχτηκε, αλλά πιο πολύ ταράχτηκε όταν αντίκρισε τους ματωμένους τραυματίες που ζητούσαν βοήθεια. Το Νοσοκομείο τέθηκε σε συναγερμό για να αντιμετωπίσουν τόσους πολλούς τραυματίες.

 Η γιαγιά μου από την θέα των ακρωτηριασμένων στρατιωτών δεν συνήλθε ποτέ. Πέθανε λίγα χρόνια μετά προδομένη από την καρδιά της.

 Οι αντάρτες πέτυχαν τον στόχο τους επειδή ο τόπος αυτός ήταν ορατός από την Βίγλα. Επίσης το μεγάλο λάθος του Διοικητή των Διαβιβαστών ήταν που έβγαζε τους φαντάρους στον ίδιο τόπο και την ίδια ώρα για να πάρουν το φαγητό τους.

 Αυτά γίνονταν στις 8 Αυγούστου και ο πόλεμος για την πόλη της Φλώρινας τελείωσε στις 14 Αυγούστου. Όλο αυτό το διάστημα το αντάρτικο πυροβολικό έριχνε οβίδες στην πόλη.

Την επόμενη ημέρα ένα αεροπλάνο τύπου Ντακότα προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο της Φλώρινας και έφερε 56 Διαβιβαστές από την Αθήνα.

 Δημήτρης Μεκάσης

 Σημείωση: Για το θέμα αυτό υπάρχουν πληροφορίες στο διαδίκτυο και στο Florinapast.

Φωτ.: Χωρίς πολυκατοικίες οι περισσότεροι δρόμοι και οι πλατείες της Φλώρινας ήταν ορατές από την Βίγλα Πισοδερίου (Φωτο Ι. Γραζιώτη).