Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας
Άγγελου Ασημινάκη, Θεολόγου
Ὅπως ἡ μέλισσα γύρω ἀπὸ ἕνα ἄγριολουλούδι, ὅμοια κ’ ἐγώ.
Τριγυρίζω διαρκῶς γύρω ἀπ’ τὴ λέξη.
Εὐχαριστῶ τὶς μακριὲς σειρὲς τῶν προγόνων,
ποὺ δούλεψαν τὴ φωνή, τὴν τεμαχίσαν σὲ κρίκους, τὴν κάμαν νοήματα,
τὴ σφυρηλάτησαν ὅπως τὸ χρυσάφι οἱ μεταλλουργοὶ
κ’ ἔγινε Ὅμηροι, Αἰσχύλοι, Εὐαγγέλια κι ἄλλα κοσμήματα.
Μὲ τὸ νῆμα τῶν λέξεων, αὐτὸν τὸ χρυσὸ τοῦ χρυσοῦ, ποὺ βγαίνει ἀπ’ τὰ βάθη τῆς καρδιᾶς μου,
συνδέομαι, συμμετέχω στὸν κόσμο.
Σκεφτεῖτε:
Εἶπα καὶ ἔγραψα, «Ἀγαπῶ».
Νικηφόρος Βρεττάκος – Ὁ Ἀγρὸς τῶν λέξεων
Η σημερινή Ημέρα έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας συνδεδεμένη με την ημερομηνία που έφυγε από την ζωή ο Εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός, 9 Φεβρουαρίου 1857. Θεσμοθετήθηκε το 2017, με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών και Παιδείας, με απώτερο στόχο την ανάδειξη του θεμελιώδους ρόλου της ελληνικής γλώσσας και της σημαντικής συνδρομής της στην ανάπτυξη και εδραίωση του Ευρωπαϊκού και του Παγκόσμιου Πολιτισμού, βέβαια η Πολιτεία θα πρέπει να ολοκληρώσει τη διαδικασία και σε επίπεδο ΟΗΕ/UNESCO, ώστε η 9η Φεβρουαρίου να είναι πραγματικά Παγκόσμια Ημέρα. Η ελληνική γλώσσα αποτελεί μια από τις μακροβιότερες ζωντανές γλώσσες παγκοσμίως και την αρχαιότερη γραπτή γλώσσα με πλούσια λογοτεχνική παράδοση στην Ευρωπαϊκή επικράτεια. Μια γλώσσα που είχε και εξακολουθεί να έχει ποικίλες άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις σχεδόν σ’ όλες τις γλώσσες της Ευρώπης και μέσω αυτών, σε πολλές γλώσσες του πλανήτη. Είναι η πνευματική μας κληρονομιά και το πολιτισμικό μας κεφάλαιο.
Η αξία της ελληνικής γλώσσας αποτυπώνεται στην ιστορικότητα και τη διαχρονικότητά της. Ο Καθηγητής Γλωσσολογίας Γεώργιος Μπαμπινιώτης επισημαίνει ότι «Πρόκειται για μια γλώσσα που μιλιέται αδιάλειπτα εδώ και 40 αιώνες. Ενώ επί 28 αιώνες γράφεται με την ίδια γραφή και το ίδιο ελληνικό αλφάβητο και επί 24 αιώνες γράφεται με την ίδια ορθογραφία». Είναι η γλώσσα μέσα από την οποία μας άφησαν το έργο τους σπουδαίοι φιλόσοφοι, ποιητές, συγγραφείς και επιστήμονες. Η γλώσσα του Πλάτωνα, του Θουκυδίδη, του Ηρόδοτου, του Αισχύλου, του Αριστοφάνη, η γλώσσα των σημαντικότερων κειμένων του Χριστιανισμού, των βυζαντινών χρονογραφημάτων, η γλώσσα του Σολωμού και του Κάλβου, του Παλαμά, του Ελύτη, του Ρίτσου, η γλώσσα που τεκμηριώνει και αντικατοπτρίζει τη συνέχεια του Ελληνισμού από την αρχαιότητα έως σήμερα. Η Ελληνική γλώσσα αποτελεί πηγή έμπνευσης για τους δημιουργούς, για ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών ανά τους αιώνες και δεν δύναται να αφήσει αδιάφορο και ασυγκίνητο και τον πλέον απαιτητικό αναγνώστη.
Ο Γιώργος Σεφέρης, τιμώμενος με Νόμπελ το 1963, στην σημαντική ομιλία του στη Σουηδική Ακαδημία μεταξύ άλλων θα πει: «Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να μιλιέται. Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται καθετί ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα», ο Νομπελίστας στο βιβλίο Δοκιμές, γράφει «Η ελληνική γλώσσα, ο άνθρωπος, η θάλασσα… Για κοιτάξετε πόσο θαυμάσιο πράγμα είναι να λογαριάζει κανείς πως, από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως τα σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε με την ίδια γλώσσα. Κι αυτό δε σταμάτησε ποτέ, είτε σκεφτούμε την Κλυταιμνήστρα που μιλά στον Αγαμέμνονα, είτε την Καινή Διαθήκη, είτε τους ύμνους τού Ρωμανού και τον Διγενή Ακρίτα, είτε το Κρητικό Θέατρο και τον Ερωτόκριτο, είτε το δημοτικό τραγούδι. Και όλοι αυτοί, οι μεγάλοι και οι μικροί, που σκέφτηκαν, μίλησαν, μέτρησαν ελληνικά, δεν πρέπει να νομίσετε πως είναι σαν ένας δρόμος, μια σειρά ιστορική, που χάνεται στη νύχτα των περασμένων και βρίσκεται έξω από σας. Πρέπει να σκεφτείτε πως όλα αυτά βρίσκονται μέσα σας, τώρα, βρίσκονται μέσα σας όλα μαζί, πως είναι το μεδούλι των κοκάλων σας, και πως θα τα βρείτε αν σκάψετε αρκετά βαθιά τον εαυτό σας […] η σύγχρονή μας λογοτεχνία είναι απαραίτητη για να καταλάβουμε, όχι μόνο την αρχαία λογοτεχνία, αλλά και όλη την ελληνική παράδοση».
Η διαχρονικότητα της ελληνικής γλώσσας ως φορέα απαράμιλλου πολιτισμού και υψηλών συλλήψεων του ανθρωπίνου πνεύματος, επιβάλλει την προστασία και τη διάδοσή της από όλους εμάς, η ενίσχυσή της σημαίνει ταυτόχρονα και ενίσχυση των αρχών του ανθρωπισμού και όλων των κλασικών εννοιών που πάνω τους θεμελιώθηκε και ο δυτικός κόσμος, ενώ σήμερα συνιστούν κτήμα της παγκόσμιας κοινότητας. H αρχές της γλώσσας μας αντιπαραβάλλονται στο υλιστικό πνεύμα της εποχής, που τείνει να ισοπεδώσει και να εξαφανίσει τις διαφορετικές πολιτισμικές ταυτότητες και την ιδιοπροσωπεία λαών και ανθρώπων.
Η σπουδαιότητά της Ελληνικής γλώσσας είναι διαχρονική και αδιαμφισβήτητη για την εθνική μας ταυτότητα αλλά και για τα θεμέλια του πολιτισμού διεθνώς. Ας την τιμούμε πάντοτε με σεβασμό.
