Ιωάννα Παπαδημητρίου
«Θεωρούμε τη μη δημοσιοποίηση των πορισμάτων της ΔΕΗ και του υπουργείου αναιτιολόγητη» – Για ΔΕΗ: «Δεν μπόρεσαν να προβλέψουν αυτό που συνέβη»
Ο Ιωάννης Σαγιάς, βοηθός συνηγόρου σε θέματα ποιότητας ζωής μίλησε στο Λύσανδρο Ρήγα και το ραδιοΛόγος, το διαδικτυακό ραδιόφωνο του prlogos για τα δύο πορίσματα του Συνηγόρου του Πολίτη για την «Κατολίσθηση στο Λιγνιτωρυχείο Αμυνταίου Περιβαλλοντικές επιπτώσεις και περαιτέρω εκμετάλλευση», τα οποία δημοσιοποιήθηκαν επίσημα την Παρασκευή 15 Φεβρουαρίου.
«Η έρευνα του Συνηγόρου σχετικά με την κατολίσθηση στο λιγνιτωρυχείο Αμυνταίου που συνέβη στις 10.6.2017 αναδεικνύει ως μείζον το πρόβλημα της ολιγωρίας ή ακόμα και αδράνειας των αδειοδοτικών και ελεγκτικών υπηρεσιών διαχρονικά. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την έλλειψη ελέγχων της τήρησης των περιβαλλοντικών όρων και της προόδου των εξορυκτικών δραστηριοτήτων, που οδήγησε σε αδυναμία πρόβλεψης των επιπτώσεων του έργου. Παρατηρείται επίσης μεγάλη καθυστέρηση στις διαδικασίες μετεγκατάστασης του οικισμού Αναργύρων, η οποία και συνεχίζεται. Ο Συνήγορος συνέταξε Πόρισμα με τα συμπεράσματα-διαπιστώσεις και τις προτάσεις του και αναμένει την ανταπόκριση των εμπλεκόμενων υπηρεσιών». αναφέρει η περιγραφή του πορίσματος.
Στις 28 Ιουνίου ο Συνήγορος του Πολίτη επισκέφθηκε την πολύπαθη περιοχή πέριξ του ορυχείου Αμυνταίου. Έγινε μια μεγάλη δουλειά διάρκειας περίπου ενός έτους για συγκέντρωση στοιχείων αναμένοντας σειρά εγγράφων, τα οποία μελετήθηκαν ανέφερε ο κ. Σαγιάς.
«Υπήρχαν καθυστερήσεις και ελλείψεις ελέγχων από αδειοδοτούσες αρχές και ελεγκτικές υπηρεσίες με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν σε ισχύ περιβαλλοντικοί όροι, να μην ελέγχονται οι περιβαλλοντικοί όροι και η πρόοδος εξορυκτικών δραστηριοτήτων. Χρόνια πριν την κατολίσθηση υπήρχαν φαινόμενα εδαφικών διαρρήξεων χωρίς να υπάρχει καμιά κινητοποίηση από την επιχείρηση και τις αρχές .Μόνο όταν εντείνονταν τα φαινόμενα άρχισαν» τόνισε. «Δεν έγιναν όπως πρέπει οι έλεγχοι και η κινητοποίηση των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών» συνέχισε.
Σχετικά με τους περιβαλλοντικούς όρους του ορυχείου ανέφερε ότι :«Προτείναμε χρονική δέσμευση για το πόσο ισχύουν κάθε φορά οι περιβαλλοντικοί όροι. Δεν μπορεί να λήγουν το 2006 και να συνεχίζουν ως το 2016.» Και συνέχισε λέγοντας ότι έχει σημασία με βάση ποιους όρους θα κάνεις τον έλεγχο, οι συνθήκες μεταβάλλονται , χρειάζεται να ανανεωθούν.
Για τα πορίσματα της ΔΕΗ και του ΥΠΕΝ
Υπήρχαν και μελέτες και σοβαρές ενδείξεις ότι κάτι μπορεί να συμβεί, συνέχισε. Ο Συνήγορος διαπίστωσε ότι δεν παρακολουθούνταν συστηματικά το φαινόμενο και έχουμε συστηματική αδράνεια από όλες τις ελεγχόμενες υπηρεσίες. Σε ερώτηση για τα πορίσματα της ΔΕΗ και του ΥΠΕΝ απάντησε ότι «Εμείς έχουμε τα πορίσματα όμως δεν έχουν κοινοποιηθεί ούτε από τη ΔΕΗ ούτε από το υπουργείο και εμείς θεωρούμε τη μη δημοσιοποίηση αυτή αναιτιολόγητη. Στο πλαίσιο των νόμων για την περιβαλλοντική πληροφορία, αλλά και στο πλαίσιο μιας χρηστής διοίκησης με διαφάνεια τα πορίσματα πρέπει να βγουν στην δημοσιότητα».
Αναφορά έκανε και στο πρόβλημα των Αναργύρων με την απαιτούμενη μετεγκατάσταση, η οποία δεν έχει γίνει εδώ και χρόνια ούτε έγινε ακόμα, γι αυτό απαιτείται χρονικός προσδιορισμός, όπως τόνισε.
Για την ευθύνη της ΔΕΗ
Σχετικά με το πόσο υπεύθυνη ήταν η ΔΕΗ για την κατολίσθηση είπε: «Για το προσωπικό λάμβανε τα μέτρα ασφάλειας , έκανε αυτό που έπρεπε να κάνει, το πόρισμά της. Τα αναφέρει. Η ΔΕΗ ελέγχεται από ελεγκτικούς μηχανισμούς ,διαχειρίζεται δημόσιο χώρο δημιουργεί περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Δεν μπορώ να πω ότι γνώριζε και απέκρυπτε και δεν έκανε αυτά που έπρεπε να κάνει. Και εκεί εξαιτίας του ότι η συστηματική παρακολούθηση και ο έλεγχος και η ανάγκη συνέχισης της εξορυκτικής δραστηριότητας δεν ήταν αυτή που έπρεπε, δεν μπόρεσαν να προβλέψουν αυτό που συνέβη. Δεν θα το έλεγα αδράνεια, αλλά καθυστέρηση. Οι ενδείξεις δεν αξιολογήθηκαν όπως έπρεπε και από την επιχείρηση και κυρίως από τον ελεγκτικό μηχανισμό από την αδειοδοτούσα αρχή και τους επιθεωρητές περιβάλλοντος. Είναι εξαιρετικά υποστελεχωμένοι, έχουν άρτια στελεχωμένο προσωπικό, η χωρική εμβέλεια των αρμοδιοτήτων είναι τεράστια. Τα προβλήματα που έχουν είναι τεράστια και αυτό δεν μπορεί να γίνει με 2-3 ανθρώπους. Αυτό έχει σοβαρή συνέπεια στην αδειοδότηση και στους ελέγχους, στις αυτοψίες.»
Δεν έχει στα χέρια του τη πρόσφατη μελέτη του ΙΓΜΕ, αλλά την παλιά μελέτη παρότι ο κ.Ταφύλης είχε ζητήσει το καλοκαίρι του 2018 από πενταμελές κλιμάκιο του ΙΓΜΕ να μεταβεί στην περιοχή και να αξιολογήσει την κατάσταση.
Για το πόσιμο νερό
Για την παρουσία του Συνηγόρου το 2014 στην Κοζάνη για την ποιότητα του πόσιμου νερού ανέφερε ότι: «Είναι υποχρέωση των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης να παρακολουθούν με συστηματικό τρόπο την ποιότητα του πόσιμου νερού. Από διάφορες πηγές, κυρίως ανθρωπογενείς ο υδροφόρος ορίζοντας ρυπαίνεται από αγροτικές καλλιέργειες, βιοτεχνική και βιομηχανική δράση, αλόγιστη χρήση αποβλήτων .Αν δεν υπάρχει έλεγχος, οι επιπτώσεις είναι τεράστιες», συνέχισε μιλώντας για το υπάρχον πρόβλημα κοστολόγησης και πιστοποίησης των εργαστηρίων . « Ο νόμος επιβάλει να δημοσιοποιούνται τα πορίσματα των ελέγχων και να μην περιμένουμε από τις ανεξάρτητες αρχές να βγουν τα πορίσματα» ολοκλήρωσε.
Ακολουθούν τα δύο πορίσματα του Συνηγόρου του Πολίτη, το συνοπτικά και το λεπτομερές:
