Πρόληψη παρά θεραπεία

Γράφει ο Θωμάς Λ. Παλικρούσης*

Πρόοδος Τεχνολογίας & Υγιεινή Διατροφή!

Στις ημέρες μας, την εποχή που πολλές φορές θεωρούν επιπόλαια οι περισσότεροι την πρόοδο ως συνώνυμο του οφέλους, πρέπει να σημειωθεί πως δεν ισχύει το ίδιο και για την διατροφή. Αντίθετα, η βιομηχανοποίηση, φαίνεται να οδηγεί στην κατάρρευση των θεμέλιων λίθων της ισορροπημένης διατροφής.

Ο σύγχρονος και ανταγωνιστικός τρόπος ζωής σε συνδυασμό με το μανιώδες αίσθημα του υπερκαταναλωτισμού, αναγκάζει αναμφισβήτητα μικρούς και μεγάλους να εργάζονται όλο και περισσότερο για να καταφέρουν να αγοράσουν προϊόντα και υπηρεσίες που θα ικανοποιήσουν τις νέες και ανούσιες ανάγκες που τους δημιουργούν οι μεγάλες πολυεθνικές. Στην προσπάθεια επίτευξης του ανωτέρω στόχου παραμελούν την διατροφή τους, την φυσική δραστηριότητα και πάνω από όλα την ανάπαυση · ξεχνώντας πως η υγεία είναι αγαθό που απαιτεί ισόβια φροντίδα και πως κανείς δεν μπορεί να την αγοράσει.

Πρόοδος Ιατρικής & Υγιεινή Διατροφή!!

Η ταχύτατη πρόοδος της σύγχρονης ιατρικής του 19ου αιώνα και η γενική άγνοια των καταναλωτών στην χρήση πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά παραδοσιακών τροφίμων έχει ως αποτέλεσμα την υιοθέτηση μιας αντίθετης αντίληψης για το φαγητό.

Σήμερα, οι γιατροί και τα φάρμακα θεωρούνται ως το μαγικό ραβδί για την θεραπεία διαφόρων ασθενειών · αναιρώντας την σημασία που δίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) στα παραδοσιακά τρόφιμα και γενικά στη διατροφή, έναν από τους τρεις κλάδους της αρχαίας ιατρικής.

Οι ασθενείς λαμβάνουν διατροφικές συμβουλές μόνο αφού η ασθένεια έχει πλήξει το σώμα και είναι σχεδόν πάντα αρνητικές (αποφύγετε αυτό, αποκλείστε το άλλο, καθόλου λίπη κ.α.). Οι περισσότεροι γιατροί μάλιστα δεν έχουν εκπαιδευτεί ούτε γνωρίζουν την επιστημονική βάση που βρίσκεται πίσω από τους παράγοντες που ενισχύουν την υγεία και οι οποίοι εντοπίζονται στη διατροφή, αναιρώντας την αρχή πως δεν υπάρχουν κακά τρόφιμα αλλά κακές διατροφικές συνήθειες.

Επιβεβαίωση των ανωτέρω αποτελεί η νέα εκδοχή του όρκου του Ιπποκράτη, αφαιρώντας από την παραδοσιακή/πρότυπη έκδοση την φράση που περιγράφει την συγκλονιστική συνεισφορά της διατροφής στην υγεία, ως εξής: «Διαιτήμασί τε χρήσομαι ἐπ’ ὠφελείῃ καμνόντων κατὰ δύναμιν καὶ κρίσιν ἐμὴν, ἐπὶ δηλήσει δὲ καὶ ἀδικίῃ εἴρξειν», δηλαδή «θα χρησιμοποιήσω διαιτητικά σχήματα που θα ωφελήσουν τους ασθενείς μου σύμφωνα με τη μέγιστη ικανότητα και κρίση μου και δεν θα προκαλέσω καμία βλάβη ή αδικία σε αυτούς».

Υγιεινή Διατροφή & Αρχαιότητα!!!

Η γνώση ότι η διατροφή – το τι επιλέγουμε δηλαδή να καταναλώσουμε – επηρεάζει την υγεία και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων είναι τόσο παλιά όσο και η ιστορία ου ανθρώπινου γένους.

Η τροφή συνιστά παράγοντα υγείας ακόμα και πριν από την γέννηση του ατόμου.

Τρόφιμα με ευεργετική επίδραση στην υγεία χρησιμοποιούνται από την αρχαιότητα. Η σημασία των τροφίμων στην υγεία έχει αναγνωριστεί ήδη από τον 5ο αιώνα π.Χ., από τον πατέρα της ιατρικής Ιπποκράτη, που ήταν ο πρώτος που συσχέτισε τις ασθένειες με την διατροφή, σύμφωνα με τη φερόμενη ρύση αυτού «Αφήστε τα τρόφιμα να γίνουν το φάρμακο και το φάρμακο σας να γίνει η τροφή σας», τονίζοντας τη σημασία της διατροφής στη πρόληψη ή τη θεραπεία των νόσων.

Καθ’ όλη την ιστορία του ανθρώπινου γένους, οι άνθρωποι ξεχώριζαν τις φυσικές, υγιεινές ιδιότητες σε ορισμένα τρόφιμα, ενσωματώνοντας αυτά στην καθημερινή διατροφή. Πίστεψαν στην αρμονία της φύσης και πως μας προμηθεύει με άφθονες τροφές, ικανές να επιτίθενται σε ορισμένες ασθένειες, χωρίς ιδιαίτερα βλαβερές συνέπειες. Σήμερα, υπάρχει πλήθος καταγεγραμμένων παραδειγμάτων που επιβεβαιώνει τις αρχαίες ή πρωτόγονες παρατηρήσεις σχετικά με τη σχέση διατροφής και υγείας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η παρατήρηση του James Lind σχετικά με τα ευεργετικά οφέλη της κατανάλωσης εσπεριδοειδών στην πρόληψη αλλά και θεραπεία του σκορβούτου.

Πρόληψη ή Θεραπεία!!!!

Δυστυχώς στην δύση τα τελευταία χρόνια, οι περισσότεροι έχουν μεγαλώσει με μια λανθασμένη νοοτροπία σχετικά με την αντιμετώπιση των ασθενειών. Ανησυχούν στην περίπτωση που εμφανιστεί κάποια ασθένεια και τότε καταφεύγουν στον γιατρό αναζητώντας ίαση · πρακτική που υποστηρίζει πλήρως και το σύστημα δημόσιας υγείας ή ορθότερα το σύστημα δημόσιας ασθένειας.

Οι άνθρωποι τρώνε τρόφιμα και όχι θρεπτικά συστατικά. Η διατροφή αποτελεί τον βασικό, μεταβαλλόμενο και με τη μεγαλύτερη επιρροή παράγοντα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην προαγωγή της υγείας και στην πρόληψη και θεραπεία νοσημάτων, αλλά και την ποιότητα ζωής.

Φυσικά πρέπει να τονιστεί πως μεμονωμένα τρόφιμα δεν είναι πανάκεια για τις κακές καθημερινές συνήθειες. Αυτό που καθορίζει την υγεία είναι ο συνδυασμός και οι ποσότητες των θρεπτικών συστατικών που περιέχονται στις τροφές που καταναλώνονται. Επαρκή πρόληψη όλων των
θρεπτικών συστατικών στα πλαίσια ισορροπημένης διατροφής αποτελεί αναμφισβήτητα τον φύλακα άγγελο του οργανισμού, προλαμβάνοντας από πλήθος ασθενειών.

Η παρούσα έρευνα φανερώνει πως τουλάχιστον οι μισές περιπτώσεις εμφάνισης καρκίνου θα μπορούσαν να προληφθούν, εφαρμόζοντας όσα γνωρίζουμε ήδη. Σύμφωνα με την Ιατρική Σχολή του Harvard η παχυσαρκία είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες κινδύνου για τουλάχιστον 13 τύπους καρκίνου, με πρόσφατο άρθρο (2019) του επιστημονικού περιοδικού The Lancet Public Health να καταλήγει πως το υπερβάλλον σωματικό βάρος οφείλεται για το 60% των καρκίνων του ενδομήτριου, το 36% των καρκίνων της χοληδόχου κύστεως, το 33% των καρκίνων των νεφρών και το 17% των καρκίνων του παγκρέατος. Σήμερα υπολογίζεται ότι το 30% όλων των καρκίνων συνδέονται άμεσα με το είδος της διατροφής. Παρόμοια ποσοστά παρατηρούνται και σε πλήθος άλλων χρόνιων νοσημάτων που σχετίζονται με τη διατροφή και ενδέχεται να υπονομεύσουν τη μακροζωία.

Τα καλά νέα είναι ότι η υγεία είναι στα χέρια σας. Η πρόληψη θωρακίζει την υγεία. Δεν αφήνει το άτομο να νικηθεί από αρρώστιες. Αναμφίβολα η σωστή διατροφή είναι ο απλούστερος, βασικότερος και φυσικός τρόπος να οπλίσετε τον οργανισμό σας.

Πάψτε να είστε μοιρολάτρες, αδιάφοροι και αμελείς. Για να καταπολεμήσετε τις ασθένειες και να είστε υγιείς, πρέπει πρώτα να φροντίζετε τον εαυτό σας. Η υγεία κατακτάτε κάθε μέρα. Υιοθετείστε τις παραδοσιακές διατροφικές συνήθειες των παλαιοτέρων και σίγουρα δεν θα το μετανιώσετε. Καταναλώστε:

✔ λιγότερο ζάχαρη, περισσότερες φυτικές ίνες

✔ λιγότερο αλάτι, περισσότερες αρτυματικές ύλες (πιπέρι, κανέλα, κρόκο, δενδρολίβανο, μαστίχα κ.α.)

✔ λιγότερα επεξεργασμένα δημητριακά, περισσότερα δημητριακά ολικής

✔ φρέσκα φρούτα αντί γλυκό

✔ ελαιόλαδο αντί μαργαρίνη ή βούτυρο

✔ άπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα (χαμηλά σε αλάτι) αντί αυξημένων λιπαρών

✔ περισσότερα ψάρια με σκοπό τον περιορισμό του κόκκινου κρέατος.

Αποτελεί ειρωνεία το γεγονός πως η αυξημένη αγοραστική ικανότητα που παρατηρείται από τους περισσότερους στον Δυτικό κόσμο αξιοποιείται για τον εφοδιασμό του σώματος μόνο με την ενέργεια που χρειάζεται για την επιβιώσει μέσω αγοράς πλήθους διατροφικής σαβούρας, καταφέρνοντας τελικά να αγοράσουν μόνο τις αρρώστιες τους. Στην Ανατολή η διατροφή ήταν και είναι σε μεγάλο βαθμό συνδεδεμένη με την διατήρηση της υγείας.

Key Message

✔ Όσο υψηλότερο είναι το μορφωτικό επίπεδο ενός λαού, τόσο πιο διαδεδομένη και η πρόληψη

✔ Η κατανάλωση τροφής δεν είναι μια πράξη απαλλαγμένη από συνέπειες, στην πραγματικότητα ισχύει ακριβώς το αντίθετο – σκεφτείτε τι πρέπει να καταναλώσετε

✔ Η αλλαγή είναι δύσκολη διαδικασία για όλους. Ωστόσο, η απόκτηση καλών διατροφικών συνηθειών δεν είναι απαραίτητα δύσκολη.