Το ξεκίνημα του Προσκοπισμού στην Φλώρινα και η πορεία του

Γράφει ο Δημήτρης Μεκάσης

Μια κασέτα με την φωνή του αείμνηστου Γεωργίου Παπαγεωργίου, του 1992, κάνει αναφορά στην ίδρυση του Προσκοπισμού και στον ρόλο του αδελφού του, Δικηγόρου, Αλκιβιάδη Παπαγεωργίου. Και οι δυο και μερικά άλλα αδέλφια ήταν παιδιά του δάσκαλου Βασίλειου Παπαγεωργίου. Η φωνή τής κασέτας μας πάει πίσω στον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο, το 1916, στην περίοδο του Εθνικού Διχασμού. Το ελληνικό 33^ο Σύνταγμα πεζικού είχε εγκαταλείψει την Φλώρινα και η Χωροφυλακή οδηγήθηκε στην Γερμανία, στο Γκέιρλιτς. Ένοπλη ελληνική δύναμη δεν υπήρχε στην Φλώρινα.   Μόνο γαλλικός, ρώσικος και σέρβικος στρατός υπήρχε στην Φλώρινα. Ο γαλλικός στρατός είχε τρεις Μεραρχίες, αποτελούμενες από τον μητροπολιτικό στρατό και τον αποικιακό, δηλαδή Σενεγαλέζοι, Μαροκινοί, Αλγερινοί, Μαδαγασκαρινοί, Τυνήσιοι και Αννεμίτες (Βιετνάμ). Ο σερβικός στρατός αποτελείτο από τρεις στρατιές.

Οι Γάλλοι αξιωματικοί είχαν επιτάξει δωμάτια στα Φλωρινιώτικα σπίτια του κέντρου, όπου έμεναν οι επιτελικοί αξιωματικοί. Στην οικία Παπαγεωργίου έμενε ο επίλαρχος κόμης Φραντάν. Ο Αλκιβιάδης Παπαγεωργίου, νεαρός τότε, μιλούσε άπταιστα γαλλικά, επειδή είχε σπουδάσει στο εξαιρετικό ελληνικό γυμνάσιο του Μοναστηρίου. Στην αρχή ήταν διερμηνέας του Φραντάν, ο οποίος τον προώθησε και πήρε θέση διερμηνέως στο Γαλλικό Στρατηγείο. Ο Αλκιβιάδης Παπαγεωργίου, από την θέση του διερμηνέα, μάθαινε πολλά μέσα στο γαλλικό Στρατηγείο, και με κάθε τρόπο βοηθούσε τον ελληνισμό της περιοχής.

Στην αρχή, Στρατηγός ήταν ο Κορδονιέ, ο οποίος δεν συμπαθούσε τους Φλωρινιώτες και φέρθηκε πολύ σκληρά, ως στρατός κατοχής. Λίγο αργότερα ανέλαβε ο Στρατηγός Ανρή. Πολύ καλός που φέρθηκε πολύ καλά στους Φλωρινιώτες, καθώς και το κίνημα του Βενιζέλου, με τη Εθνική Άμυνα ξεκαθάρισε την κατάσταση. Ο γαλλικός στρατός πλέον ήταν συμμαχικός στρατός και η συμπεριφορά του προς τους Φλωρινιώτες πολύ καλή.

Η εμφάνιση του σερβικού στρατού έφερε νέα προβλήματα σε μια περιοχή που δεν υπήρχαν ελληνικές αρχές με ισχύ. Πολλοί Σέρβοι αξιωματικοί πήγαιναν στα χωριά και στην πόλη και έκαμναν προπαγάνδα υπέρ της Σερβίας. Έλεγαν ότι οι Σλαβόφωνοι κάτοικοι της περιοχής της Φλώρινας, ότι είναι Σλάβοι και μάλιστα Παλαιοί Σέρβοι. Τους παρότρυναν να ζητήσουν να αναγνωριστούν, ως Σέρβοι.

Μετά από όλα αυτά, ο Αλκιβιάδης Παπαγεωργίου, αποφάσισε να ιδρύσει μια προσκοπική ομάδα με την βοήθεια του Στρατηγού Ανρή. Οι Γάλλοι ήθελαν μια τέτοια ομάδα εντοπίων για να λειτουργήσει ως βοηθητικό σώμα του γαλλικού στρατού. Επομένως η ομάδα που ίδρυσε ο Αλκιβιάδης Παπαγεωργίου, για τον ελληνισμό, ιδρύθηκε για εθνικούς λόγους. Για να αντιμετωπίσει την σέρβικη προπαγάνδα. Για τους Γάλλους ήταν κάτι παρόμοιο με τους προσκόπους των Άγγλων στον πόλεμο κατά των Μπόερς στην Νότιο Αφρική.

Ο Αλκιβιάδης Παπαγεωργίου έγινε αρχηγός της πρώτης ομάδας προσκόπων, χωρίς να γνωρίζει σχετικά για τον προσκοπισμό. Οι Γάλλοι όμως φρόντισαν και έκαναν υπαρχηγό έναν Γάλλο υπαξιωματικό, παλιό πρόσκοπο στην πατρίδα του, και έτσι άρχισε να λειτουργεί σωστά η πρώτη ομάδα των προσκόπων, το 1917.

Η κραυγή της πρώτης ομάδας ήταν: «Έλα έλα, όρε ματζόρε τσίλι τσίλι μπουμ μπουμ μπουμ,  όρε ματζόρε τσίλι  τσίλι μπουμ, ουρμπά ουρμπά ουρμπά παραπαπάμ ίτσα βίτσα κολεβίτσα κίκιρι κουπά, εεεε». Ακαταλαβίστικη η κραυγή σε μια Φλώρινα με πολλές γλώσσες.  Αλλά και ο προσκοπισμός είναι μια παγκόσμια οργάνωση. Ο Γάλλος υπαξιωματικός, που με την βοήθεια του συντάχτηκε η κραυγή πρόσθεσε λέξεις από άλλες γλώσσες και άλλες λέξεις χωρίς νόημα.

Κάθε Κυριακή, μετά την εκκλησία, οι πρόσκοποι συγκεντρώνονταν στην Λέσχη των προσκόπων και μάθαιναν πολλά για να προαχθούν, αλλά και για να γίνουν καλύτεροι πρόσκοποί. Με μαθήματα, με κραυγές και τραγούδια, η ώρα περνούσε ευχάριστα μέχρι το μεσημέρι, που διαλύονταν.

Πρόσκοπος δεν γινόταν ο οποιοσδήποτε. Γίνονταν κυρίως οι καλοί μαθητές του γυμνασίου και οι συνομήλικοι τους που μάθαιναν τέχνη στα εργαστήρια και ήταν καλού χαρακτήρα.

Ο Αλκιβιάδης Παπαγεωργίου και ο αδελφός του Γεώργιος μετέβησαν στην Θεσσαλονίκη και στη Νάουσα, από όπου αγόρασαν όλα τα απαραίτητα και ύφασμα για να φτιάξουν στολές οι πρόσκοποι της Φλώρινας. Οι στολές φτιάχτηκαν σε χακί χρώμα. Πουκάμισο, κοντό παντελόνι, περιλαίμιο γαλάζιο και καπέλο πλατύγυρο. Τα διακριτικά ήταν ραμμένα στο πουκάμισο.  Δεν σταμάτησαν όμως εδώ. Ο Στρατηγός Ανρή έδωσε άδεια οπλοφορίας στους προσκόπους. Κάθε βαθμοφόρος πρόσκοπος έφερε πιστόλι στην ζώνη του και οι άλλοι τουφέκια φλόμπερ. Η πρώτη εμφάνισή τους ήταν η κατάληψη λόφου, στον Άγιο Παντελεήμονα. Την άσκηση αυτή παρακολούθησε και ο Στρατηγός Ανρή και συνεχάρη τους προσκόπους της Φλώρινας. Ήταν η πρώτη τους εμφάνιση και ήταν μια στρατιωτική άσκηση κατάληψης λόφου. Οι πρόσκοποι με τα όπλα στα χέρια πέτυχαν τον σκοπό τους.

Ο γαλλικός στρατός χάρισε και αρκετά ποδήλατα στους προσκόπους και ιδρύθηκε έναν τμήμα ποδηλατιστών στην ομάδα. Ήταν οι αγγελιοφόροι, που με τα ποδήλατά τους θα μετάφεραν διάφορα μηνύματα. Αρχηγός των ποδηλατιστών ήταν ο Γεώργιος Παπαγεωργίου. Αυτά ήταν και τα πρώτα ποδήλατα που κυκλοφόρησαν στην Φλώρινα.

Ιδρύθηκε και ομάδα προσκοπίνων, που τις ονόμαζαν «νοσοκόμες» και βοηθούσαν στα νοσοκομεία του γαλλικού στρατού.

Οι πρόσκοποι με τις στολές τους και τον οπλισμό τους έκαναν παρελάσεις στα χωριά και της κωμοπόλεις τονώνοντας το εθνικό φρόνημα των κατοίκων, που δέχονταν καθημερινά την πίεση της σέρβικης προπαγάνδας. Επίσης με τραγούδια και σκετς στα χωριά διασκέδαζαν τους χωρικούς. Με την εμφάνιση των προσκόπων οι Σέρβοι άρχισαν να υποχωρούν.

Ο πόλεμος τελείωσε, και τα γαλλικά στρατεύματα απεχώρησαν. Οι Φλωρινιώτες πρόσκοποι συνέχισαν το έργο τους.  Οι στρατιωτικές ασκήσεις συνεχίστηκαν με υπεύθυνους κάποιους αξιωματικούς του ελληνικού στρατού. Όμως  από το 1919, άρχισαν να εξερευνούν τα βουνά της Φλώρινας, να κάνουν ορειβασία και να ανακαλύπτουν τοποθεσίες, που μέχρι τότε μόνο οι βοσκοί γνώριζαν. Με άλλα λόγια από μικροί στρατιώτες άρχισαν να γίνονται φυσιολάτρες. Να αγαπάνε την φύση και να δίνουν υποσχέσεις  αρετής. Η προσκοπική ιδέα είχε ωριμάσει .

Οι 25 πρώτοι πρόσκοποι, το 1919, πλήθαιναν και έγιναν δυο ομάδες. Η Α΄ ομάδα και η Β΄ ομάδα.  Σκοπός τους ήταν η διάδοση του προσκοπισμού σε όλα τα χωριά της περιφέρειας.

Η Α’ ομάδα ανέλαβε να διαφωτίσει τα παρακάτω χωριά:  Πολυπόταμο, Φλάμπουρο, Δροσοπηγή, Νυμφαίο Ξινό Νερό, Αμύνταιο, Άγιο Παντελεήμονα, Βεύη και Μελίτη. Η Β’ ομάδα: Άλωνα, Πισοδέρι, Ακρίτα, Εθνικό, Κρατερό, Αγία Παρασκευή, Αμμοχώρι και Αρμενοχώρι. Οι πρόσκοποι της Φλώρινας συγκέντρωναν τους νέους του χωριού και όλοι μαζί έκαμναν εκδρομές, τραγουδούσαν και αντάλλαζαν απόψεις. Το, 1919, άρχισαν να ιδρύονται οι πρώτες προσκοπικές ομάδες στα χωριά της Φλώρινας. Την ίδια χρονιά ιδρύθηκε η προσκοπική ομάδα των μουσουλμάνων και αργότερα η ομάδα των εβραίων.

Σε όλη την διάρκεια του Μεσοπολέμου, η παγκόσμια οργάνωση του προσκοπισμού είχε μαγνητίσει την νεολαία. Νέες συμπεριφορές από τους νέους και αγάπη προς την πατρίδα.

Ο αείμνηστος Αντώνης Βασιλείου, παλιός πρόσκοπος και αυτός, θυμόταν την Λέσχη των προσκόπων σε ένα μαγαζί του σπιτιού του στην οδό Κ. Παλαιολόγου. Ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 1930, και μετά μετακόμισαν στο υπόγειο του Β΄ δημοτικούς σχολείου. Αρχηγός των προσκόπων ήταν ο υπολοχαγός Κώστας Νερούτσος, ένας λεβέντης αξιωματικός του ελληνικού στρατού. Η ομάδα οπλοφορούσε. Είχαν ακόμη τα φλόμπερ που τους είχαν δώσει οι Γάλλοι.  Έκαναν και κατασκηνώσεις στο χωριό Άνω Κλεινές και στο χωρίο Αγία Παρασκευή. Οι πορείες στα βουνά της Φλώρινας ήταν συχνές και έφταναν μέχρι την Καστοριά. Ο Αντ. Βασιλείου έλεγε: «Όταν περνούσε η ομάδα εσείετο  η γη, ήμασταν όλοι λεβέντες»

Το 1938, ο Δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς κατήργησε τον προσκοπισμό. Η Χωροφυλακή κατάσχεσε τα όπλα, πιστόλια και φλόμπερ. Τα «εγγλεζάκια» έλεγαν υποτιμητικά τους προσκόπους οι εθνικόφρονες του Μεταξά, επειδή τον προσκοπισμό τον ίδρυσαν οι Άγγλοι. Στα χρόνια της Δικτατορίας του Μεταξά, οι νέοι υποχρεώθηκαν να συμμετέχουν στην οργάνωση του καθεστώτος, την Εθνική Οργάνωση Νέων (ΕΟΝ).

Φλωρινιώτες πρόσκοποι στις αρχές της δεκαετίας του 1930 (Αρχείο Τάσιου, από την έκθεση φωτογραφίας του συλλόγου «το Βαρόσι») 

Κατά την γερμανική Κατοχή δεν υπήρχαν πρόσκοποι. Δεν επέτρεπαν την ύπαρξη τους οι αρχές Κατοχής Ο προσκοπισμός στην Φλώρινα επανιδρύθηκε μετά την γερμανική Κατοχή και την ΕΑΜοκρατία.  Η «Φωνή της Φλωρίνης»  μας πληροφορεί ότι ο Βρετανός Στρατηγός Ρόναλντ Σκόμπι επισκέφτηκε την Φλώρινα το 1945 και οι πρόσκοποι παρατάχτηκαν για να τον τιμήσουν.

Στις κατασκηνώσεις οι νέοι ζούσαν αληθινή προσκοπική ζωή. Όλον τον χρόνο περίμεναν να έρθει το καλοκαίρι για να πάνε στην κατασκήνωση, να κοιμηθούν στις σκηνές και να εφαρμόσουν ότι έμαθαν στο κεφάλαιο «Ζωή υπαίθρου».

Ο παλιός πρόσκοπος, Αλέκος Αλεξίου, θυμόταν ότι το 1949, υπήρχαν τέσσερα Συστήματα προσκόπων. Κάθε Σύστημα είχε ομάδα λυκόπουλων, προσκόπων και ανιχνευτών.  Το 1^ο Σύστημα στεγαζόταν στην οικία Μπέλτσου, οδός Κ. Παλαιολόγου. Το 2^ο Σύστημα στην οικία Γούναρη, στην οδό Παύλου Μελά. Το 3^ο Σύστημα, στην οικία Χάσου, στην οδό Π. Νερέτης, και το 4^ο Σύστημα  στου Πέρου Φιλίππου το μαγαζί, οδός Βασιλέως Γεωργίου.

Ο Αλέκος Αλεξίου θυμόταν την κατασκήνωση στο Μπαχτσέ Τσιφλίκι  (Νέοι Επιβάτες Θεσσαλονίκης), τον Ιούλιο του 1949, όπου συμμετείχαν περίπου 60 πρόσκοποι από την Φλώρινα. Είχαν μεταβεί  με στρατιωτικά αυτοκίνητα «τζέιμς». Ένα τηλεγράφημα όμως από τον Έφορο Τριανταφυλλίδη τους γύρισε πίσω μετά από δυο εβδομάδες χαλάρωσης. Ο πόλεμος δεν είχε τελειώσει και οι πρόσκοποι ήταν απαραίτητοι να βοηθήσουν τους τραυματισμένους στρατιώτες στο νοσοκομείο Φλώρινας.  Ήταν η πρώτη κατασκήνωση Φλωρινιωτών προσκόπων στην θάλασσα. Τον Αύγουστο του 1952 έγινε εκπαιδευτική κατασκήνωση βαθμοφόρων στο χωριό Εθνικό. Τον Αύγουστο του 1953, περίπου 40 πρόσκοποι κατασκήνωσαν στο 6^ο χιλιόμετρο για μια εβδομάδα. Το 1954 στην Δροσοπηγή και το 1955 στην Ελατιά.    Τον Αύγουστο του 1958, έγινε κατασκήνωση στο 6^ο χιλιόμετρο με την συμμετοχή 40 περίπου προσκόπων για μια εβδομάδα. Την κατασκήνωση επισκέφτηκαν και Γερμανοί πρόσκοποι, που περνούσαν από εκεί με δυο μικρά πούλμαν φολκς –βάγκεν. Έγιναν προσπάθειες, ώστε να γίνουν μόνιμες εγκαταστάσεις για προσκοπικές κατασκηνώσεις στην περιοχή του 6^ου χιλιομέτρου. Οι προσπάθειες όμως απέτυχαν. Στην δεκαετία του 1960 οι κατασκηνώσεις γίνονταν σε παραθαλάσσια μέρη, όπως στην Ασπροβάλτα, στο Μάλτεπε (Καλλιθέα Χαλκιδικής) και στο Λιτόχωρο Πιερίας. Οι νέοι της Φλώρινας από τις προσκοπικές κατασκηνώσεις γνώρισαν την θάλασσα και τις χαρές της.

Το 1960, οι πρόσκοποι απέκτησαν ιδιόκτητο κτήριο  στην γωνία των οδών Μοναστηρίου και Δημάρχου Π. Παπαθανασίου στον Κύκλο. Ένα κτήριο με αυλή, αίθουσα, γραφείο και αποθήκη. Εγκαινιάστηκε στις 28 Δεκεμβρίου 1960, από τον Διάδοχο Κωνσταντίνο. Αργότερα χτίστηκε και άλλος ένα όροφος. Οι πρόσκοποι είχαν αποκτήσει δική τους στέγη.

Το 1963, στον Μαραθώνα έγινε η παγκόσμια συνάντηση προσκόπων, το Τζάμπορι. Σε αυτήν την συνάντηση συμμετείχαν περίπου δέκα πρόσκοποι από την Φλώρινα, που αντάλλαξαν απόψεις με άλλους προσκόπους από όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Γύρισαν στην Φλώρινα γεμάτοι εμπειρίες που τις μετάδωσαν σε όλους τους προσκόπους, όλων των ομάδων. Το τραγούδι του Μάνου Χατζηδάκι για το 11ο Τζάμπορι ακουγόταν σε όλες τις προσκοπικές Λέσχες του κόσμου.

Ο Λάζαρος Γούναρης είχε την ιδέα να ιδρυθεί ομάδα χιονοπροσκόπων στην Φλώρινα. Έκανε αίτηση στο Σώμα Ελλήνων Προσκόπων (ΣΕΠ) και μετά από πολύ καιρό πήρε την έγκριση. Η ομάδα ιδρύθηκε το 1965, και υποστηρίχτηκε από τον στρατό, που τους χάρισε χειμερινές στολές και δέρματα φώκιας για τα σκι. Εκπαιδεύτηκαν στην κατάβαση, ανώμαλο δρόμο, χιονάροτρο και φρενάρισμα.  Οι χιονοπρόσκοποι διαλύθηκαν το 1976.

Πρόσκοπος ήμουν και εγώ, και μάλιστα έφτασα να γίνω και αρχηγός ομάδος. Αξέχαστα χρόνια. Χαρούμενα χρόνια. Νιάτα γεμάτα ζωντάνια. Αγάπη για τον άνθρωπο, την φύση  και την πατρίδα. Τραγουδούσαμε στα βουνά και στην Λέσχη, τραγούδια που μας εμψύχωναν. Εξυμνούσαμε την φιλία: «Νέοι φίλοι είναι σαν το ασήμι μα χρυσάφι είναι οι παλιοί». Και στα μονοπάτια των βουνών της Φλώρινας ακουγόταν το τραγούδι μας: «Πρόσκοπος θα πει γενναίος…». Είχαμε τέσσερις ενωμοτίες και  κάθε μια είχε το όνομα ενός ζώου. Κάθε ενωμοτία είχε την κραυγή της και ένα κομμάτι τοίχου στην Λέσχη, που το στόλιζε. Το μεγάλο τραπέζι του πινγκ πονγκ (επιτραπέζια αντισφαίριση) ήταν για πολλές χρήσεις. Κυρίως όμως παίζαμε πινγκ πονγκ και μια φορά τον χρόνο γίνονταν αγώνες. Μια φορά τον χρόνο γίνονταν και ποδηλατικοί αγώνες.   Μερικές φορές κάναμε και εκδρομές στα βουνά γύρω από την πόλη μας.  Ήμασταν βουνίσιοι, αλλά μας άρεζε και η θάλασσα το καλοκαίρι. Θυμάμαι μια κατασκήνωση κοντά στην θάλασσα, τότε που δεν υπήρχε τουρισμός. Σε μια περιοχή με θάμνους θα κατασκηνώναμε. Καθαρίσαμε λοιπόν όλη την περιοχή και στήσαμε τις σκηνές. Ψόφιοι από την κούραση πέσαμε για ύπνο. Την άλλη ημέρα δουλειά. Περίφραξη γύρω από την σκηνή.  Κατασκευές για όλα τα αντικείμενα. Παγουροθήκη, παπουτσοθήκη, σακιδιοθήκη, καραβανοθήκη κλπ. Και το απόγευμα μπάνιο στην ήρεμη θάλασσα.

Η κατασκήνωση άλλαξε όψη. Πέντε ή έξι σκηνές, νοικοκυρεμένες, μια για κάθε ενωμοτία και το αρχηγείο και η διαχείριση. Κάθε πρωί έπαρση της σημαίας και αναφορά σαν στρατιωτάκια. Φαγητό από το καζάνι, τρεις φορές την ημέρα. Καμιά φορά και φαγητό φούρνου.

Δεν θα ξεχάσω, ένα βράδυ, ένα ξαφνικό μπουρίνι, κατέβασε όλα τα  σύννεφα από τον Όλυμπο στην κατασκήνωσή μας. Αστραπές, βροντές, δυνατή  βροχή και αέρας, που παραλίγο να μας πάρει τις σκηνές. Ο Λ. Γούναρης, που ήταν αρχηγός της κατασκήνωσης μας κάλεσε όλους τους ενωμοτάρχες  και μας ανάθεσε να ελέγχουμε τις σκηνές. Η βροχή άρχισε να δυναμώνει. Τα νερά περνούσαν σαν ποτάμι κάτω από τα κρεβάτια εκστρατείας. Ένα φίδι κολυμπούσε και αυτό με κατεύθυνση προς  τα κρεβάτια των πιο μικρών παιδιών. Είχα το κοντάρι στο χέρι και του έδωσα μια και γλυτώσαμε τα χειρότερα.

Την τελευταία νύχτα ανάψαμε μια μεγάλη φωτιά, την πυρά. Σκετς και τραγούδια, όπως «Θυμήσου όπου πας στιγμές χαράς στιγμές χαράς μαζί με εμάς στον κύκλο της πυράς…».

Και πράγματι θυμόμαστε όλα εκείνα τα όμορφα χρόνια, παρόλο που πέρασαν τόσα χρόνια.

Η τελευταία συνάντηση των παλαιών προσκόπων έγινε τον Μάιο του 1993. Συγκροτήθηκε και Διοικητικό Συμβούλιο με τους παρακάτω: Πρόεδρος Χατζηλάμπρου Γρηγόρης, Αντιπρόεδρος Τσαλαγιώργος Ιωάννης, Γεν. Γραμματέας Βαρσάμης Παναγιώτης, Ταμίας Γούναρης Χρήστος και Μέλη Μπέσας Δημήτριος, Γρηγοριάδης Λάζαρος, Γιαννόπουλος Γρηγόρης, Αριστείδου Αριστείδης και Παπαχαρίσης Σπύρος.  Ήταν η 14^η Συνάντηση.

Για τους σημερινούς προσκόπους δεν έχω να γράψω κάτι.

Δημήτρης Μεκάσης

Ο βαθμοφόρος Δημήτρης Μεκάσης με την ομάδα του (Φλώρινα 1969)

Ο Προσκοπισμός είναι μια εθελοντική, πολιτική, μη κομματική, παιδαγωγική και παγκόσμια κίνηση, για νέους και μεγάλους ανθρώπους, ανοικτή σε όλους, χωρίς διάκριση καταγωγής, φυλής ή πίστης, με σκοπό να συμβάλλει στην ανάπτυξη των νέων σωματικά, διανοητικά, κοινωνικά και πνευματικά μέσω της αλληλεκπαίδευσης με έμφαση στην υπαίθρια ζωή. Η κίνηση δημιουργήθηκε το 1907 από τον Λόρδο Μπέηντεν Πάουελ και αυτή την στιγμή περιλαμβάνει 50 εκατομμύρια μέλη σε περισσότερες από 160 χώρες και περιοχές. (WIKIPEDIA).